درحالی که کشور‌های پیشرفته با نظام اعتبارسنجی دسترسی افراد به منابع مالی را تا ۹۰ درصد افزایش داده‌اند، در ایران به دلیل ضعف در این حوزه، صاحبان مشاغل غیررسمی همچون کشاورزان بهره خیلی کمی از تسهیلات دارند. 
به گزارش «جوان» به نقل از فارس، «رفتم بانک وام بگیرم، گفتند باید ضامن کارمند رسمی یا سند ملک داشته باشی، یک چک صیادی و دو برابر مبلغ وام هم، سفته می‌خواست، من یک کشاورزی که نسل‌اندرنسل کشاورز بودم، ضامن کارمند از کجا بیاورم؟» این موضوعی است که کشاورز جاجرمی بیان کرد. 
این نه تنها مشکل کشاورزان و کارگران که مشکل خیلی دیگر از کسانی است که شغل آزاد دارند و دوستان و آشنایان آن‌ها هم کارمند رسمی دولت نیستند؛ افرادی که به هر دلیلی به وام بانکی نیاز دارند، اما به دلیل نداشتن ضامن کارمند یا اسناد ملکی و سایر وثایقی که بانک‌ها معمولاً از متقاضیان درخواست می‌کنند، هیچ‌گاه موفق به دریافت آن نمی‌شوند. 
در حال حاضر بیش از یک چهارم از جمعیت کشور را روستاییان و عشایر تشکیل می‌دهند که بخش زیادی از آن‌ها به کار‌های کشاورزی و مشاغل تولیدی و غیر رسمی اشتغال دارند. 

 صاحبان مشاغل غیررسمی، بی‌بهره از وام بانکی
از طرف دیگر بر اساس آمار‌های مرکز آمار در پایان سال ۱۴۰۲ جمعیت فعال کشور ۲۶میلیون و ۴۶۲ هزار نفر بوده‌اند و طبق آمار‌های سازمان تأمین اجتماعی کل بیمه‌شدگان اجباری این سازمان در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۶میلیون نفر بوده است. 
 با توجه به اجباری بودن بیمه برای کار‌های رسمی می‌توان نتیجه گرفت که حدود ۱۰میلیون نفر نه تنها در مراکز دولتی که به کار‌های رسمی هم اشتغال ندارند و خوداشتغال یا در مشاغل غیررسمی فعال هستند. دستفروشان، کشاورزان، کارگران بنگاه‌های کوچک و تولیدکنندگان محتوا در فضای مجازی جزو فعالان مشاغل غیررسمی محسوب می‌شوند. 
در این شرایط می‌توان دریافت که بخش زیادی از جمعیت کشور برای دریافت وام با چه مشکلات فراوانی باید دست و پنجه نرم کنند و عملاً یا با مشقت زیاد ضامن کارمند رسمی معرفی می‌کنند یا عطای وام را به لقای آن می‌بخشند. سال ۸۹۳۱ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد ۶۰ درصد مردم از هیچ وام بانکی بهره نبرده‌اند. 
 اعتبارسنجی، راه‌حل دنیا برای پرداخت عادلانه تسهیلات بانکی
در دنیا برای عادلانه شدن دسترسی به تسهیلات، نظام اعتبارسنجی به کمک آمده و در حال حاضر نیز با استفاده از داده‌ها و هوش مصنوعی این روش ارتقا پیدا کرده و به میزان زیادی گسترش یافته است. آمار‌ها نشان می‌دهد در کشور‌های فاقد سامانه اعتبارسنجی تنها ۲۵ درصد افراد به منابع مالی دسترسی دارند و این در حالی است که این موضوع در کشور‌های دارای سامانه اعتبارسنجی بیش از ۹۰ درصد است. در فرایند اعتبارسنجی، میزان تعهد و توانایی یک شخص برای بازپرداخت بدهی‌ها و تعهدات مالی بر اساس عوامل مختلفی مانند میزان بدهی‌ها، سابقه تراکنش‌ها، سابقه پرداخت قبوض، سابقه بازپرداخت تسهیلات و شاخص‌های دیگر، ارزیابی شده و بر اساس این ارزیابی به شخص امتیاز داده می‌شود.