سامانه رفاه ایرانیان اوایل سال ۱۴۰۲ شاخص و ملاک طبقه بندی خانوار از جمله میزان درآمد و دارایی را عوض کرد، همچنین گزینه صدک بندی را جایگزین دهک بندی کرد تا معیار شناسایی مشمولان یارانه نقدی با دقت بیشتری بهره ببرند.

یارانه دهک های اول تا سوم که تحت پوشش کمیته امداد و یا بهزیستی هستند به میزان هر نفر ۴۰۰ هزار تومان می باشد که این مبلغ رادر ۲۵ هر ماه دریافت می کنند.

یارانه تشویقی هم که به شکل اعتبار خرید برای افراد امکانپذیر شده است مبلغ یارانه را به ۶۲۰ هزارتومان می رساند.

دهک های ۴ تا ۷ مشمول دریافت یارانه نقدی به میزان هرنفر ۳۰۰ هزار تومان می باشند که این مبلغ در تاریخ ۳۰ هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز و قابل برداشت است بعلاوه یارانه تشویقی این گروه از مشمولان نیز امکان خرید اعتباری تا ۵۲۰ هزار تومان را به آنها می دهد.

خانوارهای دهک های ۸ و ۹ مشمول دریافت یارانه به میزان ۳۰۰ هزار تومان هستند ولی یارانه تشویقی به آنها تعلق نمی گیرد.

مرجع دهک‌بندی خانوارها، بانک اطلاعاتی «پایگاه رفاه ایرانیان» است که در آن، اطلاعات خانوارها اعم از تعداد اعضا، مالکیت خودرو و گردش مالی همه اعضای خانواده مبنای آزمون وسع قرار می‌گیرد و بر اساس نتیجه این آزمون، رتبه خانوار در میان همه خانوارهای کشور به دست می‌آید.

تغییر در رفتارهای مالی خانوار یکی از عوامل اصلی در تغییر دهک درآمدی است. در برخی موارد، ممکن است به دلایل خاص، گردش مالی بالا اعتراض‌پذیر باشد و مشکلاتی ایجاد کند که با رسیدگی وزارت کار قابل حل باشد. اما برای حفظ دهک خود، خانوارهای عادی بهتر است از هرگونه گردش مالی کلان غیرمرتبط با درآمد و هزینه خود پرهیز کنند و رفتار مالی خود را بهبود بخشند.

در این میان، گرچه کاستی‌هایی مثلاً در حوزه املاک با معاملات مبتنی بر چک وجود داشت، اما برای کاهش میزان خطا، امکان درخواست بازبینی نیز برای خانوارهای معترض مدنظر قرار گرفت و اگر متولیان دهک بندی در وزارت کار به وظیفه خود عمل کنند، هرگونه تغییر در دهک‌بندی قابل‌اعتراض و پیگیری است.

رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان وزارت رفاه : پس از اعمال داده‌های جدید برخی خانوارها به دهک‌های بالا و برخی به دهک‌های پایین منتقل شدند. برای حدود ۱۳ میلیون خانوار نیز تغییری رخ نداده است. افرادی که قطعا از دهک پایین به صدک بالا رفتند، مشمول یارانه نشدند.

وی افزود: در ۲ سال گذشته بیش از ۵۰ درصد از افرادی به شکلی به دهک‌های خود اعتراض داشتند که در طول بروزرسانی داده‌ها این اعتراض‌ها رفع شد. برخی خانواده‌ها در تعداد نفرات دچار تغییرات شدند. این تغییرات فرمول فنی و پیچیده‌ای دارد و بُعد خانوار در دهک‌بندی و صدک‌بندی را تغییر می‌دهد.

این مقام مسوول توضیح داد: مثلا فرد خودرویی داشت که ۶ ماه قبل آن را فروخته بود و چون داده‌های پایگاه به‌روز نشده بود، آن خودرو همچنان در داده‌های رفاهی خانوار دیده می‌شد و دهک او را بالا می‌برد، اما اکنون با بروزرسانی جدید، براساس اطلاعات فعلی و جدید افراد، صدک و دهک خانوار تغییر کرده است. البته عکس این ماجرا نیز صادق است و ممکن است فرد در یک سال گذشته از نظر مالی چیزی خریداری کرده باشد که آن نیز دهک فرد را تغییر می‌دهد.

 

محمدی گفت: باید به این نکته نیز توجه کرد که اگر دهک فرد الان ۶ است، به این معنا نیست که ادامه‌دار باشد و در به‌روزرسانی۶ ماه بعدی ممکن است دچار تغییر شود. خواسته ما این است که داده‌های این پایگاه هر ۶ ماه یکبار به روز شود. اگر این اتفاق رخ دهد و شناسنامه اقتصادی افراد به‌روز شود، می‌تواند در سیاستگذاری‌های رفاهی جامعه نیز کمک‌کننده باشد

منبع : مهر