مدتی است بیشتر از اینکه نگران بیماری‌ام باشم که روز‌به‌روز به علائم و نشانه‌هایش اضافه می‌شود، نگران پیدا کردن یک دکتر متخصص هستم تا تشخیصش دقیق باشد. البته که به لطف فضای مجازی و اطرافیانم که کم‌و‌بیش شرایط جسمی‌ام را می‌دانند هر کسی یک‌پا دکتر است و هر کسی به روش خودش نسخه‌ای برایم می‌پیچد.

این روز‌ها دسترسی به برخی پزشکان حکم عبور از هفت‌خان رستم را دارد. فرقی نمی‌کند که صبح گرگ‌و‌میش حضوری به آدرس مطب مراجعه کنید تا اسمتان توی فهرست پذیرش بیماران نوشته شود یا پای سیستم بنشینید و اینترنتی یک وقت بگیرید. در هر صورت یک انرژی مضاعف توأم با استرس و اضطراب را باید متحمل شوید.

حتما برای شما هم چنین شرایطی پیش آمده و با خود اندیشیده‌اید که تکلیف حق و حقوقتان چه می‌شود! بد نیست چند خطی همراهمان باشید. مواردی که در ادامه می‌خوانیدبخشی از ناگفته‌های بیماران مراکز درمانی است که معتقدند حقوقشان نادیده گرفته شده است.

انتظار به سبک صبر ایوب

در مطب بعضی از پزشکان را که باز می‌کنید. انگار به یک دنیای عجیب و غریب و شلوغ پا گذاشته‌اید. جایی که «سر، سر را نمی‌شناسد و پا پا را»! صبر ایوب می‌خواهد و بس.

ابتدای امر وهم برت می‌دارد که حتما تا آخر شب باید گوشه‌ای دنج برای خودتان پیدا کنید، این پا و آن پا می‌کنید تا نوبتتان شود. حتی یک صندلی فلزی خشک‌و‌خالی هم پیدا نمی‌شود تا دقیقه‌ای روی آن بنشینید. با خودتان می‌گویید با این اسم و رسم این چه مطبی است! وقتی هم که نوبتتان می‌شود با تعداد دیگری از بیماران وارد اتاق می‌شوید و نمی‌توانید راحت با دکتر از مشکلتان بگویید. 

همچنین دور تا دور میز منشی هم آدم ایستاده و هر کسی خواسته، سؤال و… دارد. منشی نیز طی رفت‌و‌آمد‌هایی که به اتاق دکتر دارد وعده سر خرمن می‌دهد که منتظر بمانید تا صدایتان کند. البته خیلی مواقع هم منشی ترجیح می‌دهد به جای پاسخ‌گویی به بیماران به تلفن‌های شخصی اش برسد!

گاهی هم پیش می‌آید که وارد یک مطب یا کلینیک پر از مراجعه کننده شوید، اما، چون نوبت‌دهی سر ساعت و با نظم انجام می‌شود، مشکلی با اذحام جمعیت نداشته باشید. در این بین افرادی هستند که مراعات حال دیگران را نمی‌کنند. به عنوان نمونه روی یک صندلی می‌نشینند و پایشان را روی دو صندلی دیگر دراز می‌کنند، به شدت سرفه و عطسه می‌کنند، اما از ماسک استفاده نمی‌کنند، با چند همراه به مطب می‌آیند، با صدای بلند تلفن همراه خود را جواب می‌دهند و… .

دغدغه‌ای به نام پرس و جو!

شاید دردناکی ماجرای مراجعه به برخی پزشکان که خود را ملزم می‌دانند از صبح تا شب پاسخ‌گوی تعداد مشخصی از بیماران باشند از این قرار باشد که چرا یک بیمار با برگه بلندبالایی از درد و مشکلات به داخل اتاق پزشک می‌رود و دقایق طولانی ویزیت می‌شود و فرد دیگر که اعتماد‌به‌نفس صحبت کردن ندارد نرفته بیرون می‌آید. این موضوع برای خیلی از بیماران منتظر پشت در یک دغدغه است که چرا زمان کافی برای ابراز دردهایشان وجود ندارد. این در حالی است که برابر قانون پزشکان با هر تخصصی موظف‌اند برای معاینه بیمار خود وقت کافی بگذارند. به عنوان نمونه:

توجه به حاشیه‌ها لطفا

گاهی مسائل حاشیه‌ای مراجعه به پزشکان باعث می‌شود تا به حقوق بیمار خدشه وارد شود. حتما با معضل کمبود جای پارک، نبود پارکینگ عمومی در اطراف مطب پزشکان روبه‌رو شده‌اید. دقایق طولانی باید دنبال جای پارک بگردید و دست آخر به خاطر ترس از رد نشدن نوبتتان خودرویتان را در محل نامناسب مثل پارک در مقابل پل خانه‌های مسکونی، دوبله و… پارک کنید.
خیلی مواقع هم انتخاب نادرست برای یک مطب به عنوان نمونه طبقه دوم بدون آسانسور شرایط رفت‌و‌آمد بیماران ارتوپدی و سالمندان را سخت و دشوار می‌کند.

خودمان تصمیم بگیریم

برای بعضی از بیماران حرف پزشک حجت است و خود را موظف می‌دانند مو‌به‌موی آن را اجرایی کنند. بار‌ها پیش آمده است که طرف از اتاق پزشک در حال خارج شدن است که پزشک، منشی را صدا می‌زند که آدرس داروخانه را به بیمار بدهد یا طوری نسخه را می‌نویسد که تنها یک داروخانه در نزدیکی مطب توانایی خواندن خط پزشک را دارد.

کم نیستند پزشکانی که انجام آزمایش در یک آزمایشگاه خاص یا عکس‌برداری از یک مجموعه خاص رادیولوژی را به بیمار توصیه و تأکید می‌کنند. جدا از تهیه دارو‌های نایاب و کم یاب گاهی لازم است برای دارو‌های عادی و همیشه در دسترس خودمان تصمیم بگیریم تا دیگران برایمان دیکته کنند!

گاهی خودمان مقصریم

خیلی وقت‌ها بعد از یک تحقیق طولانی از یک پزشک نامی متوجه می‌شوید که یکی از خصلت‌های این‌چنین پزشکانی دست‌به‌تیغ شدن زودهنگام آنهاست. تعداد معدودی که جیب و شرایط جسمی بیمار بعد از زیر‌میزی‌های کلان برایشان اهمیت دارد. بار‌ها پیش آمده است که اطرافیانمان با یک درد کوچک به سراغ دکتر می‌روند و در کمترین زمان پایشان به اتاق جراحی باز می‌شود. 

البته که این خرده را باید به بیمار گرفت که با چند پزشک دیگر مشورت نمی‌کند، اما وقتی در ابتدا می‌بینیم که منشی تأکید می‌کند پول نقد بدهید، چون دستگاهمان قطع است، اینترنتی به حساب شخص دیگری غیر دکتر بریزید یا پایین دستگاه عابر بانک نزدیک است، باید شستمان خبردار شود که دست‌کم فرار مالیاتی در کار است و خرابی دستگاه بهانه است. البته گاهی خودمان به چنین رفتار‌های اشتباهی دامن می‌زنیم، کم نیستند پزشکانی که هزینه عمل را با قیمت روز سکه می‌سنجند و به جای پول سکه دریافت می‌کنند.

وقتی حقی پایمال می‌شود

از کسانی که قبلا به این دکتر مراجعه کرده‌اند و جواب مثبت گرفته‌اند شنیده است که اگر منشی با شما راه بیایید، کارتان حل‌و‌فصل می‌شود. کافی است وجهی را در پاکتی که جواب «ام آی آر» تان است بگذارید و دقیق و محاسبه شده که مبادا کسی خبردار شود به دسترش برسانید. البته همان‌طور که پاکت را می‌دهید بگویید فلانی سلامتان رساند.

گاهی در چنین شرایطی که حاضر نیستید دست به جیب شوید باید جواب‌های سر بالا، بی‌محلی‌ها و درشت صحبت کردن منشی را قورت بدهید تا کارتان راه بیفتد. به‌ویژه اگر بیماری هستید که از راه دور آمده‌اید و رفت‌و‌آمد دوباره برایتان سخت است. بیماران شهرستانی خیلی از مواقع با صبوری بی‌حرمتی‌ها را نادیده می‌گیرند تا مجبور نباشند به خاطر لج‌بازی منشی در وقتی دیگر مراجعه کنند.

این در حالی است که وقتی تلفنی وقتتان را نهایی می‌کنید منشی موظف است شما را نسبت به برخی موضوعات مثل همراه داشتن آخرین نسخه سونوگرافی، آزمایش، سی‌تی‌اسکن و… آگاه کند تا نیاز به مراجعه مجدد در زمانی دیگر نباشد.

همه چیز درباره منشور حقوقی و اخلاقی پزشک و بیمار

رعایت اخلاق پزشکی را‌ می‌توان در جای جای متون مناجات نامه‌ها و سوگند نامه‌های این دوران مشاهده کرد. بر اساس این منشور پزشک موظف به:

• داشتن نگاهی یکسان به تمام بیماران بدون توجه به بدی و خوبی، فقر و غنا و حتی دوستی و دشمنی است.
• در تعامل با بیمار تنها منافع وی را مد نظر قرار دهد و علاقه پزشک به درمان بیمارانش باید اهمیتی بیش از دستمزد داشته باشد.
• پزشک هیچ گاه نباید حتی با هدف پیشرفت اجتماعی دچار فریبکاری شود.
• از مهم‌ترین خصوصیاتی که پزشک باید به آن مزین باشد، خوش زبانی با بیمار و از آن همه مهم‌تر همراهی با بیمار و رسیدگی به احوال اوست.
• او باید از اعتماد بیمارانش برخوردار باشد و هرگز به این اعتماد خیانت نورزد.

در این بین در جمهوری اسلامی ایران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ١٣٨٠ منشور حقوق بیماران را تدوین و طی دستور العملی کلیه مراکز درمانی را ملزم به نصب این منشور در محل مناسب و رعایت آن نمود. بر اساس این منشور بیمار حق دارد:

• در اسرع وقت درمان و مراقبت مطلوب، مؤثر و همراه با احترام کامل را بدون توجه به عوامل نژادی، فرهنگی و مذهبی از گروه درمان انتظار داشته باشد.
• محل بستری، نام پزشک، پرستار و سایر اعضای گروه معالج را در صورت تمایل بداند.
• درباره مراحل تشخیص، درمان و سیر پیشرفت بیماری اطلاعات ضروری را شخصا یا در صورت تمایل از طریق یکی از بستگان از پزشک درخواست کند، به طوری که در فوریت‌های پزشکی، این امر نباید منجر به تأخیر در درمان یا تهدید جانی بیمار شود.
• قبل از معاینات یا اجرای درمان، اطلاعات ضروری را و در خصوص عوارض احتمالی یا کاربرد سایر روش‌ها در حد درک خود از پزشک معالج دریافت و در انتخاب شیوه نهایی درمان مشارکت کند.
• در صورت تمایل شخصی و عدم تهدید سلامتی آحاد جامعه طبق موازین قانونی، رضایت شخصی خود را از خاتمه درمان اعلام یا به دیگر مراکز درمانی مراجعه کند.
• جهت حفظ حریم شخصی خود از محرمانه ماندن محتوای پرونده پزشکی، نتایج معاینات و مشاوره‌های بالینی جز در مواردی که بر اساس وظایف قانونی از گروه معالج استعلام صورت می‌گیرد، اطمینان حاصل کند.
• از رازداری پزشک و دیگر اعضای اصلی تیم معالج برخوردار باشد، بنابراین حضور بالینی افرادی که مستقیما در روند درمان شرکت ندارند موکول به کسب اجازه از بیمار است.
• از دسترسی به پزشک معالج و دیگر اعضای اصلی گروه معالج در طول مدت بستری، انتقال و پس از ترخیص اطمینان حاصل کند.
• با کسب اطلاع کامل از نوع فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی بیمارستان که بر روند سلامتی و درمان او مؤثرند، تمایل و رضایت شخصی خود به مشارکت در درمان را اعلام یا در مراحل مختلف پژوهش از ادامه همکاری خودداری کند.
• در صورت ضرورت اعزام و ادامه درمان در دیگر مراکز درمانی قبلا از مهارت گروه معالج، میزان تعرفه‌ها و پوشش بیمه‌ای خدمات در مرکز درمانی مقصد مطلع شود.

منبع: شهرآرا نیوز