توسعه ساخت مسکن، بهویژه خانههای ویلایی و گسترش افقی شهرها، نیازمند اصلاح و بازنگری در چند محور قانونی و اجرایی است. قوانین و سیاستها در این حوزه میتوانند به کاهش موانع و افزایش انگیزه سرمایهگذاری در ساخت مسکن کمک کنند.
۱- اصلاح قانون کاربری اراضی
بازنگری در قوانین مربوط به تغییر کاربری اراضی کشاورزی و بایر، با هدف تسهیل تخصیص زمین به پروژههای ساخت خانههای ویلایی و الزام به تهیه طرحهای جامع شهری با تأکید بر گسترش افقی شهرها، نه تمرکز بر تراکم عمودی. تعیین مناطقی مشخص در حومه شهرها برای ساخت خانههای ویلایی و ارائه مشوقهایی مثل معافیت از عوارض تغییر کاربری برای این مناطق. در شهرهایی مثل شیراز یا کرمان که زمین کافی در حومه وجود دارد، میتوان مناطقی را به شهرکهای ویلایی اختصاص داد.
۲- ایجاد قوانین تشویقی برای ساخت خانههای ویلایی
کاهش مالیاتها یا عوارض ساختمانی برای پروژههایی که در مناطق حومهای خانههای ویلایی میسازند و ارائه تسهیلات بانکی ویژه با نرخ سود پایین برای سازندگانی که خانههای ویلایی میسازند. دولت میتواند وامهای ارزانقیمت برای ساخت خانههای ویلایی در طرح نهضت ملی مسکن اختصاص دهد و شرط کند پروژهها در مناطق کمتراکم اجرا شوند.
۳- ایجاد و تقویت زیرساختهای حومه شهری
اصلاح قوانین تخصیص بودجه برای تقویت حملونقل عمومی، تأمین آب، برق و گاز در حومهها، تا گسترش افقی شهرها بهصرفهتر شود. در اطراف کلانشهرهایی مانند تهران یا مشهد، ایجاد خطوط مترو و جادههای جدید به شهرکهای ویلایی میتواند هزینه زندگی در این مناطق را کاهش دهد و انگیزه سکونت در حومهها را افزایش دهد.
۴- اصلاح قوانین تراکم ساختمانی
کاهش الزام به تراکم ساختمانی بالا در طرحهای جامع شهری و ارائه گزینههای تراکم پایین در مناطق خاص. در برخی شهرها مانند اصفهان؛ مناطقی که پیشتر برای آپارتمانسازی با تراکم بالا برنامهریزی شدهاند، میتوان با اصلاح طرحهای شهری، آنها را به مناطق مناسب برای ساخت خانههای ویلایی تغییر داد.
۵- تشویق به استفاده از فناوریهای نوین ساخت
اصلاح قوانین حمایت از فناوریهای نوین ساخت مانند ساختهای پیشساخته، برای کاهش هزینه و زمان ساخت خانههای ویلایی. در شهرهایی مانند تبریز که کارخانههای تولید سازههای پیشساخته وجود دارند، میتوان با ارائه مشوقهای مالیاتی به این فناوریها، ساخت خانههای ویلایی را تسریع کرد.
۶- تسهیل قوانین مربوط به واگذاری زمینهای دولتی
تسهیل شرایط واگذاری زمینهای دولتی به انبوهسازان و مردم برای ساخت خانههای ویلایی. الزام دولت به واگذاری اراضی با قیمت پایین به تعاونیهای مسکن.
در طرحهایی مثل مسکن مهر، دولت زمین رایگان یا ارزان برای آپارتمانسازی ارائه کرد. میتوان این مدل را برای ساخت خانههای ویلایی نیز در مناطقی خاص تکرار کرد.
۷- تدوین مشوقهای مالیاتی برای گسترش افقی شهرها
کاهش مالیات بر ساختوساز در مناطقی که گسترش افقی شهرها را هدف قرار میدهند. در شهرهای کوچک یا مناطقی مانند اطراف یزد و زاهدان، میتوان مالیات بر ساختوساز در مناطق افقی را به حداقل رساند تا سازندگان تشویق به ساخت خانههای ویلایی شوند.
۸- حمایت از مدلهای تعاونی ساخت خانههای ویلایی
اصلاح قوانین تعاونیهای مسکن با تأکید بر ساخت خانههای ویلایی بهجای آپارتمان. تشکیل تعاونیهای مردمی با حمایت دولت برای ساخت خانههای ویلایی در اطراف شهرهایی مانند کرج و اهواز.
۹- اصلاح نظام مالکیت زمین
تسهیل قوانین مالکیت زمین برای سازندگان و متقاضیان، با کاهش بوروکراسی و هزینههای انتقال مالکیت. در مناطقی که اراضی زراعی بایر وجود دارد، میتوان با اصلاح قوانین، این اراضی را به سازندگان مسکن ویلایی منتقل کرد.
۱۰- تسهیل صدور پروانههای ساختمانی
کاهش زمان و هزینه صدور پروانه ساخت برای خانههای ویلایی. شهرداریها میتوانند در مناطقی که برای ساخت خانههای ویلایی مشخص شدهاند، فرایند صدور مجوز را بهصورت الکترونیکی و سریعتر انجام دهند. اصلاحات در قانون و شکستن انحصار عرضه زمین به نفع افزایش مساحت مسکونی شهرها طبق قانون برنامه هفتم توسعه باید انجام بپذیرد که این اصلاحات زمینه را برای ساخت خانههای ویلایی و گسترش افقی شهرها به دست مردم و تأمین هزینه ساخت با تسهیلات ساخت مسکن فراهم کند، حتی امکان توسعه افقی شهر تهران نیز با تسهیل واگذاری زمین در مناطق حومه تهران، توسعه شهرکهایی مانند پردیس یا پرند به سمت خانههای ویلایی به جای آپارتمانسازی باید دنبال شود.
source