1

احساس چرخش و سرگیجه ناشی از سرگیجه (Vertigo) می‌تواند فعالیت‌های شما را محدود کرده و حال شما را بد کند. با این حال، بسته به علت مشکل، برخی حرکات ساده که در خانه می‌توانید انجام دهید، ممکن است تسکین‌دهنده باشند.

شایع‌ترین نوع سرگیجه: BPPV

سرگیجه موضعی حمله‌ای خوش‌خیم (Benign Paroxysmal Positional Vertigo یا BPPV) زمانی رخ می‌دهد که کریستال‌های کوچک کلسیم در گوش داخلی شما جابجا شوند. این حالت ممکن است هنگام دراز کشیدن یا بلند شدن از تخت یا حتی بالا آوردن سر خود حس شود. افراد بالای ۶۰ سال بیشتر در معرض BPPV قرار دارند. این نوع سرگیجه همچنین یکی از آسان‌ترین انواع برای درمان است.

تعیین گوش مبتلا قبل از درمان

پیش از تلاش برای درمان خود، با پزشک مشورت کنید. اگر سرگیجه دارید، باید نوع آن و گوش مبتلا مشخص شود. برای تعیین گوش مشکل‌دار:

1. روی تخت بنشینید به‌طوری که اگر دراز بکشید، سرتان کمی از لبه تخت آویزان باشد.
2. سرتان را به سمت راست بچرخانید و به سرعت دراز بکشید.
3. ۱ دقیقه صبر کنید.
   • اگر احساس سرگیجه کردید، گوش راست شما مبتلا است.
   • اگر سرگیجه نداشتید، بلند شوید.
4. ۱ دقیقه صبر کنید.
5. این بار سرتان را به سمت چپ بچرخانید و دوباره به سرعت دراز بکشید.
6. ۱ دقیقه صبر کنید.
   • اگر سرگیجه داشتید، گوش چپ شما مبتلا است.

درمان سرگیجه با حرکات خانگی

اگر مبتلا به BPPV باشید، می‌توان کریستال‌های کلسیم عامل مشکل را با حرکات خاصی از مجرای گوش خارج کرد. این حرکات معمولاً تسکین‌دهنده هستند. پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند این حرکات را به شما آموزش دهد.

مانور اِپلی

اگر سرگیجه شما از گوش و سمت چپ نشأت می‌گیرد:

1. روی لبه تخت بنشینید و سرتان را ۴۵ درجه به سمت چپ بچرخانید (نه تا انتهای شانه).
2. یک بالش زیرتان قرار دهید به‌طوری که هنگام دراز کشیدن، زیر شانه‌های شما باشد، نه زیر سرتان.
3. به سرعت به پشت دراز بکشید، در حالی که سرتان همچنان در زاویه ۴۵ درجه قرار دارد. ۳۰ ثانیه صبر کنید.
4. سرتان را بدون بلند کردن، ۹۰ درجه به سمت راست بچرخانید. ۳۰ ثانیه صبر کنید.
5. سپس سرتان و بدنتان را به سمت راست بچرخانید تا به پهلو قرار بگیرید و به زمین نگاه کنید. ۳۰ ثانیه صبر کنید.
6. به آرامی بنشینید، اما چند دقیقه روی تخت بمانید.

اگر سرگیجه از گوش راست شما نشأت می‌گیرد، این دستورالعمل را برعکس کنید.

این حرکت را سه بار قبل از خواب هر شب تکرار کنید تا زمانی که ۲۴ ساعت بدون سرگیجه باشید.

مانور سِمونت

این حرکت برای سرگیجه از گوش و سمت چپ مناسب است:

1. روی لبه تخت بنشینید و سرتان را ۴۵ درجه به سمت راست بچرخانید.
2. به سرعت به پهلوی چپ دراز بکشید و ۳۰ ثانیه بمانید.
3. سپس سریعاً به سمت دیگر تخت دراز بکشید، بدون اینکه جهت سرتان تغییر کند (همچنان در زاویه ۴۵ درجه). ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید و به زمین نگاه کنید.
4. به آرامی بنشینید و چند دقیقه منتظر بمانید.

برای گوش راست، حرکات را برعکس کنید.

این حرکت را سه بار در روز انجام دهید تا زمانی که ۲۴ ساعت بدون سرگیجه باشید.

مانور نیم‌سالتو یا فاستر

برخی افراد این حرکت را آسان‌تر می‌دانند:

1. زانو بزنید و چند ثانیه به سقف نگاه کنید.
2. سر خود را به زمین نزدیک کنید، چانه را به داخل بکشید تا سر به سمت زانوها متمایل شود. ۳۰ ثانیه یا تا زمان توقف سرگیجه صبر کنید.
3. سرتان را به سمت گوش مبتلا بچرخانید (مثلاً اگر گوش چپ مبتلا است، به سمت آرنج چپ نگاه کنید). ۳۰ ثانیه صبر کنید.
4. سرتان را بلند کنید تا با پشتتان هم‌سطح شود (در حالت چهار دست و پا). ۳۰ ثانیه صبر کنید.
5. سپس سرتان را کاملاً بالا آورده و مستقیم بایستید، در حالی که همچنان به سمت گوش مبتلا چرخیده است.

ممکن است نیاز باشد این حرکت را چندین بار تکرار کنید.

تمرین براندت-داروف

1. در وضعیت نشسته و صاف روی تخت بنشینید.
2. سرتان را ۴۵ درجه به سمت مخالف گوش مبتلا بچرخانید.
3. به پهلو دراز بکشید و بینی‌تان به سمت بالا باشد. ۳۰ ثانیه یا تا زمان کاهش سرگیجه صبر کنید.
4. به حالت نشسته بازگردید و حرکت را برای سمت دیگر تکرار کنید.

این حرکت را ۳ تا ۵ بار در هر جلسه و ۳ جلسه در روز برای ۲ هفته یا تا زمانی که سرگیجه به مدت ۲ روز کاملاً متوقف شود، انجام دهید.

حرکات دیگر برای سرگیجه

تمرین راه رفتن درجا

• در نزدیکی دیوار یا گوشه‌ای بایستید.
• زانوهایتان را به تناوب بلند کنید.
• این حرکت را ۲۰ بار در هر ست انجام دهید.

تمرین چرخش در جا

• به آرامی در یک نیم‌دایره (۱۸۰ درجه) به چپ بچرخید.
• ۱۰ تا ۱۵ ثانیه بایستید، سپس به راست بچرخید.

پیگیری

پس از انجام این تمرین‌ها، در بقیه روز از زیاد بالا یا پایین بردن سر خودداری کنید. اگر پس از یک هفته بهبودی حس نکردید، دوباره با پزشک مشورت کنید.