آزمون بین‌المللی «تیمز – TIMSS» که از سال ۱۹۹۵، عملکرد دانش‌آموزان در دروس ریاضی و علوم را در پایه‌های چهارم و هشتم می‌سنجد این بار هم خبرهای نگران کننده‌ای برای فرایند یاددهی ـ یادگیری ایران داشت.
«طبق نتایج آزمون تیمز، ۲۱ درصد از دانش‌آموزان ایران عملکرد بسیار ضعیفی دارند و از هر ۵ دانش‌آموز، ۲ نفر هیچ چیزی نمی‌آموزند. این وضعیت ناشی از روش‌های نامناسب آموزش و سیاست‌های نادرست در حمایت ناکافی از مدارس دولتی و دانش‌آموزان ضعیف است.
اگر چه یک مطالعه اجمالی روی داده‌های این آزمون از سال ۱۹۹۵ تا کنون نشان می‌دهد که جایگاه ایران قبل از این هم چندان مطلوب نبوده و نمره دانش‌آموزان ایرانی در ۲۸ سال گذشته همواره پایین‌تر از میانگین جهانی بوده است.
اما آن چیزی که داده‌های آزمون سال ۲۰۲۳ را مهم‌تر می‌کند یک واقعیت قابل تامل است؛ این که ایران نه تنها نتوانسته پیشرفتی در بین کشورهای منطقه و دنیا داشته باشد؛ بلکه حتی نتوانسته جایگاه خودش در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۹ را حفظ و یا حتی تکرار کند.
رتبه ایران در آزمون کلاس چهارم دبستان که از رتبه ۲۵ جهانی در سال ۱۹۹۵ به رتبه ۵۰ در سال ۲۰۱۹ سقوط کرده بود؛ این بار هم در ارزیابی سال ۲۰۲۳ در ریاضی به رتبه ۵۳ و در علوم به رتبه ۴۹ نزول کرده است.
در این آزمون که به عنوان یکی از معتبرترین مطالعات تطبیقی در عرصه آموزش شناخته می‌شود؛ ۱۲ هزار و ۳۰۰ دانش‌آموز ایرانی در سال ۲۰۲۳ شرکت کردند و تنها ۵۹ درصد از آن‌ها موفق به کسب نمره ۴۰۰ به بالا شده‌اند که در واقع ۲۰ تا ۳۰ واحد درصد پایین‌تر از میانگین آزمون است؛ این در حالی است که سطح پیشرفته در این آزمون نمره ۶۲۵، سطح بالا ۵۵۰، سطح متوسط ۴۷۵ و سطح پایین نمره ۴۰۰ تعیین شده است.
در واقع عملکرد دانش‌آموزان کلاس چهارمی در آزمون تیمز ۲۰۲۳ در درس علوم «ضعیف» و در ریاضی «نامطلوب» بود و عملکرد هشتمی‌ها هم چندان چنگی به دل نمی‌زد.
کاهش معدل کل
اینها علاوه بر آمارهای رسمی درباره معدل دانش‌آموزان است؛ در آماری که تسنیم در اول دی ۱۴۰۳ منتشر کرده، دراین باره آمده است: «میانگین معدل مدارس دولتی ۸.۹۶ و غیردولتی ۱۰.۳۷ است. میانگین معدل مدارس سمپاد ۱۶.۱۴، نمونه دولتی ۱۴.۱۷ و شاهد ۱۱.۰۹ ثبت شده است.»
میانگین معدل مدارس دولتی ۸.۹۶ و غیردولتی ۱۰.۳۷ است. میانگین معدل مدارس سمپاد ۱۶.۱۴، نمونه دولتی ۱۴.۱۷ و شاهد ۱۱.۰۹ ثبت شده است.
مقایسه معدل میانگین در ۵ سال گذشته هم البته نشان‌دهده افت کیفیت آموزش در مدارس ایران است؛ براساس گزارش مرکز ارزشیابی و تضمین نظام آموزش و پرورش، در خرداد ۱۴۰۳ میانگین معدل دانش‌آموزان در رشته تجربی پایه دهم، ۱۲.۶۴، یازدهم ۱۱.۵۲ و دوازدهم ۱۲ شد.
میانگین معدل دانش‌آموزان در رشته ریاضی و فیزیک پایه دهم ۱۲.۶۹، یازدهم ۱۱.۲۶ و دوازدهم ۱۱.۸۲ است.میانگین نمرات دانش‌آموزان در رشته علوم انسانی نیز در پایه دهم ۹.۴۴، در پایه یازدهم ۹.۰۷ و در پایه دوازدهم ۹.۱۳ است.
نسلی که آمادگی شرایط ورود به جامعه را ندارد؟
از سوی دیگر رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش به فارس گفته که معدل میانگین پایین‌تر از ۱۰.۸۹ نشانه افت کیفیت است و نه خود این معدل: «در حال حاضر میانگین معدل پایه دوازدهم ۱۰.۸۹ است که به عنوان هنجار عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان این پایه در سطح کشور شناخته می‌شود. اگر در جایی این میانگین پایین‌تر باشد، باید گفت که کیفیت آموزشی در آن منطقه جای تامل جدی و نیاز به بررسی و اتخاذ اقدامات اصلاحی است.»
او همچنین مدعی شد: «زمانی که اعلام می‌شود میانگین نمرات دانش‌آموزان به فرض مثال ۱۰ است به معنای آن است که ۵۰ درصد اهداف کتابهای درسی محقق شده است. این میانگین نشان دهنده وضعیت بحرانی نیست؛ چون سقف انتظار ما نمره ۲۰ است که می‌توان گفت اهداف به طور کامل محقق نشده است.»
وقتی گفته می‌شود که میانگین هر درس در امتحان نهایی بین ۱۰ یا ۱۱ و ۱۲ است، خبر خوبی نیست چراکه این موضوع نشان می‌دهد که با نسلی مواجه هستیم که آمادگی شرایط ورود به جامعه را ندارند.
فروغ تیموریان، کارشناس آموزشی هم در گفتگویی با برنا، چنین معدل‌هایی را خبر خوبی نمی‌داند: «وقتی گفته می‌شود که میانگین هر درس در امتحان نهایی بین ۱۰ یا ۱۱ و ۱۲ است، خبر خوبی نیست چراکه این موضوع نشان می‌دهد که با نسلی مواجه هستیم که آمادگی شرایط ورود به جامعه را ندارند. »
هرچند که با این حال، رضوانه حکیم‌زاده، معاون وزیر آموزش و پرورش در گفتگو با فارس گفت که معتقد است جلوگیری از جداسازی دانش‌آموزان (انواع مدارس تیزهوشان و غیره) و دسترسی برابر به امکانات آموزشی می‌تواند سطح مدارس را بالا ببرد: «کشورهایی که دست به جداسازی دانش آموزان نمی‌زنند و سعی می‌کنند که برای کل نظام آموزش و کل جمعیت دانش آموزان شرایط بهتری فراهم بکنند در مجموع در آزمون‌های بین المللی موفق تر هستند. »
بحران در ریاضی و علوم
مطابق نمراتی که از آزمون تیمز منتشر شده، دانش‌آموزان ایرانی از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۳ در آزمون درس ریاضی پایه چهارم، افت ۱۱ نمره‌ای داشته‌اند و نمره آن‌ها از ۴۳۱ به ۴۲۰ کاهش یافته است.
در درس علوم پایه چهارم نیز ایران از نمره ۴۵۳ در سال ۲۰۱۱ به نمره ۴۳۲ در سال ۲۰۲۳ رسید و در رتبه ۴۹ قرار گرفت. این نزول در حالی رخ داد که کشورهای همسایه مانند امارات در همین بازه زمانی از نمره ۴۲۸ به ۴۹۵ ارتقا پیدا کردند.
در پایه هشتم نیز شرایط بهتری دیده نمی‌شود. دانش‌آموزان ایرانی در درس ریاضی از نمره ۴۴۶ در سال ۲۰۱۹ به ۴۲۳ در سال ۲۰۲۳ تنزل یافتند و رتبه ۳۱ از میان ۴۴ کشور شرکت‌کننده را به دست آوردند.
در درس علوم پایه هشتم نیز نمره ایران از ۴۶۳ به ۴۱۹ کاهش پیدا کرد و جایگاه کشور به سطحی پایین‌تر از گرجستان و برابر با عربستان رسید.
کشورهای منطقه در آزمون تیمز ۲۰۲۳ چه عملکردی داشتند؟
از کشورهای منطقه ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، کویت، عمان، قطر، عربستان، قزاقستان، ازبکستان و بحرین در ارزیابی شرکت داشتند که ایران در میان آن‌ها نیز عملکرد قابل‌قبولی نداشت.نتایج مقایسه جایگاه کشورها در پایه چهارم نشان می‌دهد که از میان ۱۵ کشور منطقه شرکت‌کننده، ایران در ریاضی پایه چهارم رتبه دوازدهم و در علوم پایه چهارم رتبه نهم را کسب کرده است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۱، از میان همین تعداد کشور، ایران جایگاه هشتم در ریاضی و چهارم در علوم را به خود اختصاص داده بود.
نتایج عملکرد ریاضی پایه چهارم در مطالعه ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که عملکرد شش کشور سنگاپور، چین تایپه، جمهوری کره، هنگ کنگ، ژاپن و ماکائو از سایر کشورها به طور متمایزی بالاتر است. پس از این کشورها عموما کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی هستند. از مجموع ۵۸ کشور شرکت کننده در پایه چهارم مطالعه تیمز ۲۰۲۳ ، میانگین نمره مقیاسی ۳۴ کشور بالاتر از نقطه وسط مقیاس (۵۰۰) بود.
علاوه بر این نزدیک شدن میانگین عملکرد ریاضی امارات عربی متحده به نقطه وسط مقیاس تیمز ۲۰۳۳ نیز قابل توجه است. علاوه بر کشورهای شرکت کننده در مطالعه، دو استان کانادا (کبک و اونتاریو) و سه امارت دوبی، شارجه و ابوظبی از کشور امارات عربی متحده نیز در مطالعه شرکت داشتند که عملکرد همگی آن‌ها از میانگین عملکرد ریاضی ایران بالاتر بود.
یک رقیب برای همه؛ ترکیه
در شرایطی که ناکارآمدی سیستم آموزشی ایران و افت عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در مطالعه تیمز برای سال ۲۰۲۳ خبرساز شده، ترکیه در همان سال با نمره ۵۵۳ در ریاضی پایه چهارم و ۵۰۹ در ریاضی پایه هشتم؛ بـا ۸۴ نمره افزایـش در ریاضی و ۱۰۷ نمره افزایـش در علـوم بیـن سـال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۳ بهترین عملکرد خود را از زمان آغاز شرکت در مطالعه TIMSS در سال ۱۹۹۹ ثبت کرد و در بین ۶۴ کشور شرکت کننده در رتبه هشتم و در جایگاهی بالاتر از تمام کشورهای اروپایی شرکت کننده در ارزیابی قرار گرفت.
رشد بی سابقه ترکیه در آموزش اما نه نتیجه تلاش‌های یکی دو ساله، که ادامه راهی است که از دو دهه پیش با هدف بهبود ساختاری و محتوایی آموزش آغاز شده و رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه از آن به اصلاحات آموزشی «قرن ترکیه» نام می‌برد.
به نوشته آناتولی، این اصلاحات متمرکز بر نوسازی و بهبود شرایط فیزیکی ساختمان‌های مدارس، تجهیز کلاس‌ها به فناوری‌های پیشرفته با هدف دیجیتالی شدن آموزش، تنوع روش‌های تدریس، نوآوری‌های برنامه درسی با هدف ایجاد محیط یادگیری پویاتر و تعاملی برای دانش آموزان و ایجاد محیطی مناسب برای یادگیری است.
دو برابر شدن تعداد کلاس‌ها از ۳۶۷ هزار در سال ۲۰۰۲ به بیش از ۷۰۰ هزار و افزایش تعداد معلمان از ۵۴۰ هزار به ۱.۲ میلیون، تقویت فرصت‌های برابر آموزشی، توزیع رایگان ۴ میلیارد کتاب درسی، معرفی دروس انتخابی جدید در زمینه‌هایی مانند هوش مصنوعی، کشاورزی و البته تدریس تاریخ علوم اسلامی، بهبود زیرساخت‌های مدارس با تجهیز ۱۶ هزار مدرسه به اینترنت فیبر نوری و همچنین چندین هزار مدرسه به اینترنت کابلی و تجهیز ۶۲۶هزار و ۵۰۰ کلاس آموزشی به تخته‌های هوشمند نقش چشمگیری در ارتقای سطح دانش‌آموزان به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار داشت.
همین وضعیت در مدارس ترکیه است که در آمار مهاجرت ایرانیان در سال‌های اخیر، دانش‌آموزان هم اضافه شده‌اند. احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به تازگی دراین‌باره به ایلنا گفته است: «مطالعه کردم ما ۲۵ هزار دانش‌آموز و دانشجو فقط در استانبول ترکیه داریم. اینها هر کدام هزینه‌های تحصیلی و رفت و آمدشان حدود ۲ میلیارد تومان می‌شود. الان اگر اشتباه نکنم سالیانه حدود ۴۰ الی ۵۰ هزار دانش آموزی که در کنکور موفق نشده‌اند، مهاجرت می‌کنند. »
شکست آموزشی اروپا
آخرین رتبه‌بندی تیمز برای سال ۲۰۲۳ واقعیت نگران‌کننده‌ای را درباره نظام آموزشی اروپا آشکار می‌کند. نتایج این مطالعه بحث‌های گسترده‌ای را در سراسر اروپا درباره نابرابری‌های موجود در سیستم‌های آموزشی و افت عملکردی که رقابت‌پذیری قاره را تهدید می‌کند، برانگیخت.
دانش آموزان انگلیس در ارزیابی تیمز ۲۰۲۳ در رتبه ۹، آلمان در رتبه ۲۱، بلژیکی‌ها در رتبه ۲۴ و فرانسه با رتبه ۴۲ در بین بدترین عملکردها در اروپا قرار دارد.
مطابق نتایج این ارزیابی دانش آموزان فرانسوی به طور متوسط در ریاضیات نمره ۴۸۴ گرفتند، که بسیار کمتر از میانگین اروپایی ۵۲۴ بود. به گزارش روزنامه لوموند، فرانسه همچنان در هر دو حوزه ریاضیات و علوم پایین‌تر از میانگین سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) است و عملکرد ضعیف‌تری نسبت به همسایگان اروپایی خود نشان داده است. اگرچه نتایج دانش‌آموزان فرانسوی پس از سال‌ها افت، به نظر می‌رسد تثبیت شده باشد، اما نابرابری‌های قابل‌توجه در دستاوردهای آموزشی به سطحی نگران‌کننده رسیده و سوالاتی جدی درباره آینده نظام آموزشی این کشور ایجاد کرده است.
به گزارش روزنامه فرانسوی «لو پاریزین» یکی از یافته‌های نگران‌کننده افزایش نابرابری‌های آموزشی است، در حوزه ریاضیات، فاصله عملکرد میان دانش‌آموزان از خانواده‌های مرفه و محروم ۸۱ امتیاز و در علوم ۹۲ امتیاز است که یکی از بزرگ‌ترین شکاف‌ها در میان کشورهای عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» محسوب می‌شود.
اما وضع انگلستان متفاوت است؛ در حالی که دانش‌آموزان سال پنجم این کشور در ریاضیات با افت تحصیلی جزئی مواجه شدند (۵۵۲ امتیاز در مقایسه با ۵۵۶ امتیاز در سال ۲۰۱۹)، دانش‌آموزان سال نهم در هر دو حوزه ریاضیات (۵۲۵ امتیاز) و علوم (۵۳۱ امتیاز) افزایش مختصری را نشان دادند. انگلستان توانسته است در علوم عملکرد بهتری نسبت به چندین کشور دیگر داشته باشد و در رتبه‌بندی جهانی، جایگاه پنجم را در علوم سال پنجم و جایگاه ششم را در علوم سال نهم به دست آورد.
به گفته روزنامه گاردین با وجود این بهبودها، انگلستان همچنان در ریاضیات از چندین کشور شرق آسیا از جمله سنگاپور، تایوان و کره جنوبی عقب‌تر است.
افزایش نگرانی‌ها با عقب افتادن فرانسه، بلژیک و بریتانیا در ریاضیات و علوم
در حالی که بسیاری از کشورهای اروپایی از استانداردهای آموزشی عقب مانده‌اند و با افت قابل‌توجهی در دستاوردهای آموزشی دست و پنجه نرم می‌کنند؛ بسیاری از کشورهای آسیایی پیشرفت چشمگیری را در عملکرهای تحصیلی دانش‌آموزان خود نشان داده‌اند.
دانش‌آموزان سنگاپوری با کسب ۵۷۵ امتیاز، حدود سه تا تقریباً چهار سال تحصیلی از دانش‌آموزان اروپایی که به‌طور متوسط ۴۸۰ امتیاز کسب کرده‌اند، جلوتر هستند. کشورهایی مانند سنگاپور و تایوان با بهبود مداوم در طولانی‌مدت نشان داده‌اند که ارتقای پایدار امکان‌پذیر است.
با اینکه همه‌گیری کرونا تاثیر زیادی بر افت یادگیری ریاضیات در اروپا داشته است، اما این تنها عامل نیست. بررسی کشورهایی با تعداد روزهای مشابه تعطیلی مدارس نشان می‌دهد که برخی از کشورها افت بیشتری را تجربه کرده‌اند که نمی‌توان آن را صرفاً به همه‌گیری نسبت داد.
در نتایج آزمون پرلز سال ۲۰۲۱، به بررسی تاثیر همه‌گیری کرونا بر روند یادگیری دانش آموزان اشاره شده بود و بر این اساس دوسوم کشورهای شرکت‌کننده در آزمون پرلز ۲۰۲۱ در بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ کاهش متوسطی در عملکرد دانش‌آموزان داشتند و این نشان‌دهنده تاثیر منفی گسترده این بیماری بر پیشرفت خواندن دانش‌آموزان در کلاس چهارم دبستان است.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
در سراسر کشورها فقط ۱۴ درصد از دانش‌آموزان کلاس چهارم در سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ در مدارسی شرکت کردند که عملکرد عادی آن‌ها تحت تاثیر همه‌گیری کرونا قرار نگرفته است.
در مقابل، ۴۷ درصد به مدت «بیش از ۸ هفته» آموزش آن‌ها تحت تاثیر قرار گرفت. ۱۰ درصد از دانش‌آموزان در مدارسی بودند که «کمتر از ۲ هفته» آموزش تحت تاثیر همه‌گیری کرونا قرار گرفت.
چرا وضعیت برای دانش آموزان ایرانی خوب نیست؟
افت تحصیلی دانش‌آموزان ایرانی سال‌هاست که با سرعت به سواد نسل‌های مختلف مردم ایران حمله می‌کند. نتایج ضعیف ایران در آزمون‌های تیمز سال ۲۰۲۳ و تحلیل سوالات آزمون تیمز و پرلز نشان می‌دهد که روش‌های آموزشی در مدارس ایران با تاکید بر درک، فهم و تحلیل همخوانی ندارند.
فقر یادگیری به شرایطی اطلاق می‌شود که دانش‌آموزان، با وجود حضور در مدرسه، مهارت‌های پایه سواد را به‌درستی کسب نمی‌کنند. این مهارت‌ها شامل خواندن، نوشتن، حساب کردن و سخن گفتن است.
به گزارش شرق، رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در مورد فقر یادگیری در دانش آموزان دوره ابتدایی گفته: «فقر یادگیری به شرایطی اطلاق می‌شود که دانش‌آموزان، با وجود حضور در مدرسه، مهارت‌های پایه سواد را به‌درستی کسب نمی‌کنند. این مهارت‌ها شامل خواندن، نوشتن، حساب کردن و سخن گفتن است.»
او مشکلات ساختاری، کیفیت پایین تدریس، کمبود سرانه دانش‌آموزی، استخدام‌های غیر اصولی معلمان، روش‌های ناکارآمد آموزشی و تعطیلی مکرر مدارس را از مهمترین عوامل این وضعیت دانست.
معاون وزیر آموزش و پرورش با انتقاد از تاثیر تصمیمات شتاب‌زده در نظام آموزشی، اضافه کردن شتاب‌زده پایه ششم به دوره ابتدایی، استقرار نظام ۶-۳-۳، استفاده از معلمان دوره متوسطه در مقطع ابتدایی بدون آموزش‌های لازم، کتابهای درسی تئوریک، ۱۱ بار اصلاحیه خوردن قانون استخدام معلمان حق‌التدریس، انتخاب نیروهای نهضت سوادآموزی برای معلم شدن در دوره ابتدایی، بی‌توجهی به روش‌های تدریس مبتنی بر درک و تحلیل و جداسازی دانش‌آموزان را عامل تشدید بحران در کیفیت آموزش دانست.
توجیهات معاون وزیر درحالی است که یکی از مهمترین دلایل بی‌سواد ماندن دانش‌آموزان ایرانی، کیفیت پایین کتابهای درسی است. فروغ تیموریان کارشناس آموزشی در گفتگویی با خبرآنلاین معتقد است که کتابهای درسی مدارس، بی کیفیت هستند و باید با کتاب کمک آموزشی تکمیل شوند و همین عامل افت تحصیلی دانش‌آموزان است: «فکر می‌کنم دست‌های پنهانی وجود دارد که حین نوشتن کتاب درسی، بخشی از کتاب درسی به‌بخش خصوصی واگذار می‌شود تا در کتاب کمک آموزشی بیاید. »
او همچنین درباره سطح پایین معدل دانش‌اموزان به خبرگزاری برنا گفته است: «ایران یک نظم آموزشی مریض دارد که در مقایسه با سیستم آموزشی کشورهای پیشرفته همچون اسکاندیناوی و یا یک کشور آسیایی مثل ژاپن از درون به هم ریخته است.»
به عقیده تیموریان «وقتی پازل کتب درسی، بی انگیزگی دانش آموزان، متخصص نبودن معلمان، امتحانات نهایی و تصحیح الکترونیک اوراق را کنار هم قرار می‌دهیم، باید منتظر سطح پایین معدل هم باشیم.»
چرا کتابهای آموزشی ما آنقدر ضعیفند که ما مجبوریم سراغ کتاب کمک آموزشی برویم؟ مولفان قوی باید استخدام شوند و کتابهای قوی بنویسند. دانش‌آموزی که در روستا است به‌کتاب قوی دسترسی داشته باشد که نیاز به‌کتاب کمک آموزشی نباشد. چرا در درس ادبیات دانش‌آموزان، ۳ پایه کتاب داریم ولی یک بیت را توضیح نداده است؟ دانش‌آموز چه کند؟
همچنین مصطفی اسلامی، کارشناس آموزشی دراین‌باره به خبرآنلاین گفته است: «چرا کتابهای آموزشی ما آنقدر ضعیفند که ما مجبوریم سراغ کتاب کمک آموزشی برویم؟ مولفان قوی باید استخدام شوند و کتابهای قوی بنویسند. دانش‌آموزی که در روستا است به‌کتاب قوی دسترسی داشته باشد که نیاز به‌کتاب کمک آموزشی نباشد. چرا در درس ادبیات دانش‌آموزان، ۳ پایه کتاب داریم ولی یک بیت را توضیح نداده است؟ دانش‌آموز چه کند؟»
مسعود کبیری، مدیر مرکز ملی مطالعات تیمز و پرلز وزارت آموزش و پرورش در گفتگو با ایسنا اعتراف کرده که بخش زیادی از دانش آموزان به حداقل یادگیری نمی رسند: «بخشی از اینها مربوط به آموزش و پرورش است که برنامه‌ای برای تثبیت یادگیری افراد داشته باشد و تا این دانش‌آموزان به یادگیری نرسند آن‌ها را رها نکند؛ بخشی هم مربوط به دولت است چون تعدادی از دانش‌آموزان جزو مناطق و خانواده‌های محروم هستند و باید دولت سرویس‌هایی به آن‌ها ارائه دهد تا خانواده‌ها بیشتر بتوانند انرژی صرف آموزش بچه‌هایشان کنند. »
مدارس ایران ۴۳ روز از ۸۰ روز کاری را تعطیل یا غیرحضوری بودند
طبق گزارش مرکز «داده‌های باز ایران»، مدارس ایران در چهار ماه نخست سال تحصیلی جاری (۱ مهر تا ۲۲ دی ۱۴۰۳) از ۸۰ روز کاری، دست‌کم ۴۳ روز تعطیل یا به‌صورت غیرحضوری برگزار شده است. این تعطیلی‌ها به دلایلی مانند کمبود انرژی، آلودگی هوا، سرما، و مراسم‌های مختلف اتفاق افتاده و باعث شده روزهای آموزشی از ۲۰۰ روز به کمتر از ۱۵۰ روز کاهش یابد.
رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی تایید کرده است که: «زمان واقعی آموزش در ایران به دلیل تعطیلی‌های مکرر کاهش یافته است. درحالی‌که در کشورهایی با عملکرد برتر در آزمون‌های بین‌المللی، حتی در مناطق سردسیر مدارس به‌ندرت تعطیل می‌شوند. »
محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس آموزش در گفتگویی با انتخاب با مقایسه وضعیت ایران با کشورهایی مانند فنلاند، گفته است: «در این کشورها، حتی در شرایط سخت آب‌وهوایی، مدارس تعطیل نمی‌شوند و نظام آموزشی به‌صورت مستمر ادامه دارد. اما ما با یک تناقض جدی مواجهیم؛ اگر دانش آموز در آلودگی به مدرسه برود، آسیب جسمی می‌بیند اما اگر مدرسه نرود، آسیب ذهنی می‌بیند. اولویت‌های ما در ایران مسائل دیگری است و تا آن اولویت‌ها وجود دارد، ناکارآمدی ادامه دارد. »
علاوه بر اهمیت تعطیلی مدارس در افت تحصیلی دانش آموزان؛ علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در گفتگویی با تسنیم از ضرر هزار میلیاردتومانی آموزش و پرورش به ازای هر روز تعطیلی مدارس خبر داده است: «تعطیلی مدارس مورد تایید وزارت آموزش و پرورش نیست. این وزارتخانه تاکید دارد که یک روز تعطیلی مدارس حدود هزار میلیارد تومان هزینه دارد و با وجود تمام تلاش‌ها، آموزش مجازی نمی‌تواند جایگزین موثری برای آموزش حضوری باشد. تعطیلی‌های مکرر مدارس و کاهش زمان آموزش حضوری، به‌طور قابل‌توجهی بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان تاثیر منفی گذاشته و مانع دستیابی آنان به نتایج مطلوب آموزشی شده است.»
سخنگوی وزارت آموزش‌وپرورش درباره نتایج آزمون تیمز هم گفته است: «در این آزمون، عدد میانگین درباره سوالات که پاسخ داده نمی‌شود، ۱۰ درصد است که دانش‌آموزان ایرانی ۲۲ درصد سوالات را خالی گذاشتند و این موضوع به معنای این نیست که بلد نبودند. اما نشان می‌دهد تمرکز دانش‌آموزان ما پایین است که باید روی آن کار کنیم و به عمق بخشیدن در بحث ریاضی و علوم چهارم و هشتم کار کنیم.»
یورونیوز
source