جوان آنلاین: موقعیت جغرافیایی ایران آن را به عنوان یک بازیگر محوری در تجارت انرژی منطقهای در حدفاصل غرب آسیا، خاورمیانه و حتی فراتر از آن به عنوان محور اتصال غرب به شرق نیز مطرح کرده است، از همین رو ایران در بخش شمالی- جنوبی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
همچنین کشور ما با ذخایر گسترده گاز طبیعی خود، این ظرفیت را دارد که به یک مرکز کلیدی برای ترانزیت گاز از مسیر شمال به جنوب، به ویژه از طریق خطوط لوله که به بازارهای بزرگی مانند اروپا و هند متصل میشود، تبدیل شود، بنابراین ایران باید از مزیت جغرافیایی و زیرساختی خود در زمینه ارتباط گازی از طریق خط لوله به همه همسایگان خود نهایت استفاده را ببرد. نقطه عطف مهمی که در راهبرد تجارت گازی ایران اتفاق افتاده است امضای قرارداد همکاری گازی بین ایران و روسیه در دوره ریاست جمهوری شهید رئیسی بود. این قرارداد که پیش از شهادت آقای رئیسی به جمعبندی رسیده بود، در نهایت در تیر ۱۴۰۳ نهایی شد که آغاز یک مشارکت جامع در بخش گاز طبیعی بود که امکان صادرات بالقوه تا ۳۰۰میلیون مترمکعب گاز در روز از ایران به روسیه را فراهم کرد. درگیریهای جاری در اوکراین به شدت بر بازارهای انرژی جهانی، به ویژه در اروپا تأثیر گذاشته است. پس از اعمال تحریمها علیه روسیه و متعاقب آن کاهش صادرات گاز روسیه به اروپا، روسیه با ظرفیت مازاد گاز مواجه شده است. این وضعیت، فرصتهایی را برای مشارکتهای جدید گازی، بهویژه با کشورهایی مانند ایران که مایل هستند برای پر کردن خلأ گاز روسیه در اروپا وارد عمل شوند، فراهم کرده است.
بهترین سناریو برای روسیه، اتصال مستقیم به هند از مسیر ایران است ولی این موضوع با موانعی روبهرو است، مهمترین مانع پیشروی این اتصال نبود ارتباط مستقیم بین ایران و روسیه در وهله اول و سپس نبود ارتباط بین ایران و هند است که سبب شده ایران به فکر اتصال مستقیم گازی از کف دریا بین خود و این کشورهای مهم باشد تا علاوه بر ارتباط مستقیم با این کشورها از منظر گازی، از نظر سیاسی و امنیتی نیز کشورهای هند و روسیه را به اقتصاد خود گره بزند.
خط لوله پیشنهادی از ایران به هند از نظر تئوری میتواند از میادین گازی جنوب ایران و دریای عرب عبور کند و به سواحل غربی هند متصل شود. این مسیر ایران را قادر میسازد منابع گاز فراوان خود را مستقیماً به یکی از بزرگترین بازارهای انرژی در جهان صادر کند. همچنین نقش راهبردی ایران در تعاملات گازی منطقه از طریق افزایش همکاری با روسیه و مشارکت بالقوه با هند به طور قابل توجهی گسترش مییابد. زیرساختهای گازی گسترده این کشور، همراه با ذخایر عظیم و موقعیت ژئوپلتیکی آن، فرصتی بینظیر را برای ایران فراهم میکند تا به قطب مرکزی ترانزیت گاز تبدیل شود.
آینده تعاملات گازی منطقه با توافق اخیر ایران و روسیه به شکل بسیار جدی تغییر کرده است و در آن ایران با اتصال مستقیم گازی از طریق خط لوله به شبکه گاز روسیه متصل خواهد شد و از جنوب نیز یک خط مستقیم از کف دریا به هند متصل خواهد شد که گاز روسیه از مسیر ایران به هند برسد. این رویکرد راهبردی ایران، علاوه بر بازطراحی تجارت انرژی ایران، قدمی بزرگ به سوی تبدیل شدن ایران به هاب گازی خواهد بود. تکمیل موفقیتآمیز پروژههای اتصال خط لوله بین ایران، هند و روسیه از کف دریا و تقویت مشارکتهای انرژی میتواند به طور قابل توجهی پویایی انرژی منطقه را تغییر دهد و ایران را به عنوان یک بازیگر مهم در عرصه انرژی جهانی معرفی کند.
source