1

اسرار فراتر از دنیای زمینی ما همواره ما را مجذوب و شگفت‌زده کرده‌اند، به‌ویژه اسرار مربوط به ماه. فضای بیرونی، ماه، سیارات و ستارگان قرن‌هاست که کنجکاوی ما را برانگیخته و پر از شگفتی کرده‌اند.

تلاش ما برای درک محیط کیهانی شامل مطالعه نیروهای نامرئی‌ای شده است که از سیاره ما محافظت می‌کنند. یکی از این نیروها میدان مغناطیسی است که زمین را از تابش خورشیدی محافظت می‌کند.

LEXI و عصر آرتمیس

با برنامه آرتمیس ناسا، فصل جدیدی از اکتشافات فضایی در شرف آغاز است.

در این عصر جدید، LEXI (تصویربردار پرتو ایکس هلیوسفری محیط ماه) به‌عنوان بخشی از ابتکار خدمات حمل‌ونقل محموله‌های تجاری ناسا به ماه، نقشی کلیدی خواهد داشت.

LEXI اولین تصاویر جهانی از میدان مغناطیسی زمین را ثبت خواهد کرد.

این مأموریت از مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا آغاز می‌شود و فایرفلای ایروسپیس، میزبان LEXI بر روی سطح‌نشین Blue Ghost خواهد بود.

فرود ماه با هدفی زمینی

پس از فرودی موفقیت‌آمیز، LEXI فعالیت خود را آغاز کرده و نگاهش را به سوی زمین معطوف خواهد کرد.

در طول یک دوره فشرده شش‌روزه، این دستگاه نوآورانه تصاویر پرتو ایکس را از مرزهای مگنتوسفر گسترده سیاره ما ثبت خواهد کرد.

این تصاویر به ما بینشی از نحوه واکنش مگنتوسفر به آب‌وهوای فضایی و نیروهای کیهانی ارائه می‌دهند.

این تصاویر همچنین حساسیت سپر مغناطیسی سیاره ما را نسبت به جریان‌های ذرات خورشیدی باردار که می‌توانند شفق‌های قطبی ایجاد کرده و زیرساخت‌های ما را تهدید کنند، آشکار خواهند کرد.

برایان والش، فیزیک‌دان فضایی دانشگاه بوستون و محقق اصلی پروژه LEXI، توضیح می‌دهد:

«ما در تلاش هستیم تا تصویر کلی از محیط فضایی زمین را به دست آوریم. بسیاری از مفاهیم فیزیکی می‌توانند مبهم یا دشوار باشند، اما این علم به‌گونه‌ای خواهد بود که بتوان آن را مشاهده کرد.»

دیدگاه LEXI به مگنتوسفر

جریان‌های ذرات خورشیدی که به نام بادهای خورشیدی شناخته می‌شوند، در هنگام برخورد با میدان مغناطیسی زمین – نیرویی به نام مگنتوسفر – پرتوهای ایکس با انرژی پایین تولید می‌کنند.

پیش‌تر، این پرتوهای ایکس تنها از طریق مجموعه‌ای از مشاهدات توسط ماهواره‌ها و ابزارهای مختلف قابل تشخیص بودند.

اما LEXI که بر روی ماه مستقر شده است، دید بدون مانعی از کل مگنتوپاز (مرز خارجی میدان مغناطیسی زمین) خواهد داشت.

روی زمین، تیم تحقیقاتی نحوه گسترش، انقباض و تغییر شکل مگنتوسفر را در پاسخ به شدت باد خورشیدی دنبال خواهند کرد.

هیونجو کانر، اخترفیزیک‌دان و دانشمند اصلی ناسا در پروژه LEXI، گفت:

«ما انتظار داریم برای اولین بار شاهد تنفس مگنتوسفر باشیم.»
او اضافه کرد: «وقتی باد خورشیدی بسیار قوی است، مگنتوسفر کوچک‌تر شده و به سمت زمین فشار می‌آورد و سپس وقتی باد خورشیدی ضعیف می‌شود، گسترش می‌یابد.»

سفری که سال‌ها در دست ساخت بوده است

سفر LEXI بیش از یک دهه پیش آغاز شد، زمانی که تیمی در مرکز گادرد ناسا فناوری لازم برای شناسایی پرتوهای ایکس با انرژی پایین را آزمایش کردند.

این ابزار در ابتدا به نام STORM شناخته می‌شد. در سال ۲۰۱۲، این دستگاه بر روی یک موشک پرتاب شد، تصاویری ثبت کرد و سپس به زمین بازگشت.

این ابزار پس از نمایش در مرکز گادرد، تا زمانی که پروژه‌های CLPS اعلام شدند، در آنجا باقی ماند. برایان والش فرصت را دید تا از این ابزار در سطح ماه بهره‌برداری کند.

«ما شیشه را – البته به‌صورت مجازی – برمی‌داشتیم، دستگاه را ترمیم و بازسازی می‌کردیم تا بتوانیم این تصویر کلی را به دست آوریم که تاکنون نداشتیم.»

با انجام تغییرات جزئی، STORM به LEXI تبدیل شد و اکنون آماده بازگشت به فضا است.

والش افزود: «ما می‌توانیم از این پروژه به علوم بسیار غنی و ارزشمندی دست پیدا کنیم.»

کشف اسرار جهان

مدل CLPS ناسا امکان خدمات تحویل تجاری به ماه را فراهم کرده است، به این ترتیب صنعت رشد کرده و از اکتشافات بلندمدت ماه پشتیبانی می‌کند.

به‌عنوان مشتری اصلی پروژه‌های CLPS، ناسا به دنبال به اشتراک‌گذاری پروازها با دیگر مشتریان آینده است.

مرکز فضایی گادرد یکی از همکاران اصلی علمی پروژه LEXI است و مرکز فضایی مارشال ناسا نیز مدیریت توسعه هفت مورد از ده محموله CLPS را بر عهده دارد که بر روی سطح‌نشین Blue Ghost فایرفلای، از جمله LEXI، قرار گرفته‌اند.

شیفتگی ما به کیهان همچنان ما را به سمت کشف اسرار جهان سوق خواهد داد.

با تلاش‌هایی مانند برنامه آرتمیس ناسا و ابزارهایی نظیر LEXI، ما هر روز به درک بهتر نیروهایی که از ما محافظت می‌کنند، نزدیک‌تر می‌شویم.

منبع اطلاعات این مقاله، اطلاعیه مطبوعاتی ناسا بوده است.