رویداد ۲۴| گروه اقتصادی: پویش کاهش تصادفات جاده‌ای با هدف افزایش آگاهی عمومی در مورد تصادفات و رانندگی ایمن با ۵ هدف: کاهش تصادفات و تلفادت جاده‌ای؛ افزایش آگاهی عمومی و مشارکت مردمی؛ مشارکت نهاد‌های مختلف؛ تقویت فرهنگ رانندگی ایمن؛ پایش و ارزیابی از ابتدای اسفند ماه تا ۱۵ فروردین انجام شد.

اهمیت حیاتی این پویش به حدی است که اندک توجه به آمار تصادفات نشان از یک فاجعه ملی است. بنحویکه در سال ۱۴۰۲ حوادث ترافیکی باعث شد تا ۲۰٫۰۴۵ نفر جان خود را از دست بدهند که این آمار ۲.۸ درصد افزایش نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است. این به معنی کشته شدن ۵۵ نفر در روز است.

آنچه باعث تاسف است نه صرفا تعداد وحشتناک کشته‌ها بلکه آمار ترسناک ۸۰۳٫۶۲۲ نفر مصدوم در حوادث ترافیکی صرفا در سال ۱۴۰۲ است که توسط اورژانس به بیمارستان‌ها منتقل شدند که نسبت به مشابه سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰ درصد افزایش داشته است.

در این خصوص چندی پیش گزارشی با عنوان “بی‌توجهی یا عدم مسئولیت پذیری؟ چگونه بیمه مرکزی غایب بزرگ پویش ملی «نه به تصا‌دف» شد” منتشر شد که بازتاب رسانه‌ای زیادی داشت. این گزارش که به نقد عملکرد بیمه مرکزی پرداخته بود باعث واکنش شتاب‌زده این نهاد ناظر شد. 

جوابیه عجولانه بیمه مرکزی نشان از ایرادات گسترده است که باعث گردید رسانه‌ها توجه خود را به آمار‌های نهاد ناظر بیشتر کنند. در واقع قبول مسئولیت متولیان بیمه مرکزی در عدم همراهی شایسته در این پویش ملی می‌توانست خود یک اقدام مسئولانه برای حرکت به سمت اصلاح رفتار سازمانی جلوه کند. اما متاسفانه بیمه مرکزی نتن‌ها غیبت خود در این پویش ملی را نپذیرفت بلکه با ارائه آمار‌های متناقض، غیر شفاف، گمراه کننده و در مواقعی خلاف واقع از زیر بار مسئولیت قانونی خود شانه خالی کرد.

در این گزارش قصد داریم تا به برخی از این تناقضات بپردازیم:
۱-در جوابیه بیمه مرکزی که در سایت رسمی این نهاد منتشر شده است آمده است: «صاحب‌نظران و متخصصان ارتباطی بر این امر اتفاق نظر دارند که این کمپین قرار نیست که معضل وقوع تصادفات را ریشه‌کن کند و نتیجه‌ای آنی در پی داشته باشد بلکه هدف از این کمپین هشدار به هموطنان برای رعایت بیشتر قواعد و مقررات رانندگی از یک‌سو و مسئولان مرتبط با ایمنی جاده و خودرو و سیاست‌گذاران این امر از سوی دیگر است» این توضیح واضحات نشان می‌دهد بیمه مرکزی در شروع جوابیه چیزی در دست ندارد! زیرا در همان خط اول گزارش منتشر شده در سایت «رویداد۲۴» آمده است: «در حالی که پویش ملی «نه به تصادف» با هدف کاهش تلفات جاده‌ای و افزایش آگاهی عمومی در مدت زمان کوتاه شکل گرفته، بیمه مرکزی به جز یک خبر اعلام آمادگی و نمایش چند بیلبورد شهری و جاده‌ای با هدف رفع تکلیف، هنوز به این حرکت ملی نپیوسته است» در واقع جوابیه نویسان بیمه مرکزی بدون توجه به گزارش این رسانه که پویش ملی «نه به تصادف» را صرفا باهدف کاهش تصادفات جاده‌ای در کوتاه مدت خوانده را از زبان خودش تکرار کرده است.

۲- متولی صنعت بیمه در جوابیه خود نوشته است: «بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به صورت مستقیم بیمه‌نامه‌ای صادر نمی‌کند و فعالیت‌های بیمه‌گری این سازمان محدود به قبول بیمه‌های اتکایی است که به‌عنوان پشتیبان شرکت‌های بیمه مستقیم عمل می‌کند تا ریسک‌ها در شرکت‌های بیمه تجمیع نشود و لذا ارتباط مستقیمی با بیمه‌گذار و بیمه‌شده ندارد.»

این بند از جوابیه ما را عمیقا به فکر فرو می‌برد که آیا متولیان بیمه مرکزی برای یکبار گزارش منتشره را خواننده‌اند و دست به نگارش این جوابیه مهمل زده‌اند یا عامدانه و با هدف فریب افکار عمومی این جوابیه را نگارش کرده‌اند؟! بیمه مرکزی در حالی مدعی است فعالیت بیمه‌ای خود مختص بیمه‌های اتکایی است و به صورت مستقیم بیمه نامه‌ای نمی‌فروشد که اصلا در هیچ جای از گزارش «رویداد۲۴» ادعای بر فروش بیمه‌نامه توسط بیمه مرکزی نشده است!

در گزارش این رسانه مشخصا قید شده است «بر اساس قوانین بیمه‌ای کشور، ۷ درصد از حق بیمه‌ای که از هر بیمه‌نامه شخص ثالث و بدنه دریافت می‌شود، مستقیماً به حساب بیمه مرکزی واریز می‌شود. این یعنی بیمه مرکزی به‌عنوان نهاد ناظر، مستقیماً از هر بیمه‌نامه منتفع می‌شود و بدون شک، کاهش تصادفات جاده‌ای می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کاهش خسارات بیمه‌ای و افزایش سوددهی در این صنعت را داشته باشد. از این رو نقش بیمه مرکزی در فرهنگ سازی عمومی امری بدیل است.»

۳-روابط عمومی بیمه مرکزی در بخشی از جوابیه خود سعی دارد بدون پاسخ به اشکالات و پرسش‌های گزارش در نقد عملکرد بیمه مرکزی در پویش ملی «نه به تصادف» با فرار به جلو اعلام کند بدون بررسی میدانی عملکرد نمی‌توان مدعی غیبت بزرگ این سازمان بود و اینگونه مدعی شده است: «چنین ادعایی در حالی مطرح شده که اولاً در حالت منطقی و قانونی، بیمه مرکزی مسئولیتِ محوری در این خصوص ندارد و ثانیاً برخی از گزاره‌های بیان‌شده در گزارش مزبور، حاکی از آن است که تهیه‌کنندگان آن بیش از یک سال از تحولات صنعت بیمه حدأقل در برخی زمینه‌ها عقب هستند.»

پاسخ به این بخش از جوابیه نشان می‌دهد متاسفانه بیمه مرکزی حتی به وظایف قانونی خود نیز واقف نیست و بایست آن را مجددا به متولیان این نهاد دولتی یاداور شویم. همانگونه که درگزارش به آن اشاره کردیم: «در ماده ۱ قانون تاسیس بیمه مرکزی در بر گیرنده این واقعیت است که تنظیم، تعمیم و هدایت امر بیمه پیوند ناگسستنی با حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان دارد.»

ماده یک قانون تاسیس بیمه مرکزی نشان می‌دهد که برخلاف ادعای متولیان این نهاد که معتقد هستند در «حالت منطقی و قانونی، بیمه مرکزی مسئولیتِ محوری در این خصوص ندارد» مطلبی خلاف واقع است! که متاسفانه بیمه مرکزی فراموش کرده است که حسب شرح وظایف پویش ملی ایمنی و سلامت، این نهاد متولی سه مسئولیت مهم از جمله: انجام حمایت مالی از کمپین؛ ارائه مشوق (تخفیف بیمه) برای رانندگان قانون‌مدار و دارای سابقه خوب؛ و ارائه خدمات بیمه‌ای ویژه برای رانندگان بین‌شهری و خودرو‌های حمل و نقل عمومی، است.

اما فارغ از مسئولیت بیمه مرکزی در این پویش ملی، گویا مدیران ارشد این نهاد دچار فراموشی شده‌اند! زیرا مطابق نص صریح قانون یکی از متولیان فرهنگ سازی عمومی در حوزه رانندگی دقیقا بیمه مرکزی است که اجرای همیشگی آن نیازی به حضور در هیچ پویشی ندارد.

درواقع قانون‌گذار از این جهت بیمه مرکزی را یکی از متولیان اصلی حوزه فرهنگ عمومی در رانندگی می‌داند، برای اینکه به او اجازه داده است تا ۷درصد از مبلغ صدور هر بیمه‌نامه ثالث و بدنه را مستقیما از شرکت‌های بیمه‌ای دریافت کند.

بر این اساس «رویداد۲۴» به عملکرد ضعیف بیمه مرکزی نقد کرده است. زیرا حمایت از پویش «نه به تصادف»، علاوه بر وظیفه قانونی حتی از بُعد اجتماعی و مسئولیت‌پذیری، برای بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه‌ای از نظر مالی نیز اقدامی سودآور محسوب می‌شود.

اما سوالی که در گزارش به آن اشاره شده ولی عامدانه در جوابیه سراسر مخدوش بیمه مرکزی اشاره نشد! این است که چرا «این نهاد، برخلاف انتظار، همچنان از انجام اقدامات تاثیرگذار و مستمر بر فرهنگ عمومی در حوزه رانندگی کشور خودارای می‌کند و از فعالیت جدی در این حرکت ملی خودداری کرده است؟»
۴- عملکرد ضعیف متولیان بیمه مرکزی آنان را براین داشته که به جای پذیرش قصور دست به فرافکنی و دستاوردسازی مبهم و غیرشفاف بزنند تا شاید اینگونه از زیر فشار رسانه‌ای خارج شوند. این نهاد ناظر در بند چهارم جوابیه خود آورده است: ««طراحی، تنظیم و اجرای نظرسنجی ملی با موضوع پیامد‌های اقتصادی _ اجتماعی حوادث رانندگی بر جامعه»، «تهیه، تولید و پخش ۱۹۰۰ نوبت تیزر تلویزیونی در شبکه‌های استانی صدا و سیما» و «اکران محتوای مرتبط در بیلبورد‌های شهری و جاده‌ای»، برخی از محور‌های مهم فعالیت بیمه مرکزی در این پویش است که با مشارکت فعالانه صندوق تأمین خسارت‌های بدنی از اوایل اسفند ۱۴۰۳ برنامه‌ریزی شده و اکنون در حال اجراست. ضمن آنکه سندیکای بیمه‌گران ایران و شرکت‌های بیمه‌ای هم مطابق با وظایف و مأموریت‌های خود برنامه‌هایی را در این راستا اجرا کرده یا در دست اقدام دارند.»

این در حالی است که مشخص نیست این ۱۹۰۰ نوبت تیز تلویزیونی برای چه بازه زمانی است؟ و از نظر کمی و کیفی دارای چه استانداردی است؟ یا برخلاف آمار عددی ۱۹۰۰ نوبت آگهی، هیچ اطلاعات واضح و دقیقی در خصوص تعداد اکران بیلبورد‌های شهری و جاده‌ای با اعلام لوکیشن، شهر و یا جاده آن داده نمی‌شود؟

متاسفانه بیمه مرکزی در ادعای خلاف واقع و باهدف فریب افکار عمومی در کیلیپی که منتشر کرده است مدعی شده است: «علاوه بر بیمه مرکزی به عنوان نهاد ناظر همه شرکت‌های بیمه‌ای به پویش نه به تصادف پیوستند و با ساخت و پخش تیزر به پویش نه به تصادف پیوستند و اقدام به توسعه فرهنگ رانندگی کردند»

آنچه «رویداد۲۴» با تماس مستقیم با تعدادی از مدیران روابط عمومی شرکت‌های مهم و بزرگ بیمه‌ای داشته متوجه شده است که هیچ مکاتبه‌ای در خصوص پیوستن به این پویش ملی از طرف بیمه مرکزی به آنها اعلام نشده است! درواقع شرکت‌های بیمه‌ای همزمان با اجرای این پویش متوجه این کمپین ملی شده‌اند و باتوجه به محدودیت زمانی در پایان سال امکان ساخت و مشارکت در این کمپین ملی را نداشته‌اند.

البته یک جستجوی ساده در سایت رسمی بیمه مرکزی به جز خبر پیوستن این نهاد به پویش ملی «نه به تصادف» هیچ موردی یافت نمی‌شود! با بررسی کانال وابسته به بیمه مرکزی در تلگرام نیز به جز انتشار دو‌کیلیپ و سه اینفوگرافی به همراه یک موشن گرافی از طرف بیمه سینا اقدامی در خصوص همراهی بیمه مرکزی در این پویش یافت نشد! این حجم از اقدامات بیمه مرکزی به مانند ضرب المثل معروف ایرانی است که کوه زایید، موش زایید! 

این گزارش گواه دیگری بر کم‌کاری، اهمال کاری و عدم مسئولیت پذیری بیمه مرکزی در مهمترین و حساس‌ترین پویش ملی در حوزه مسئولیت خود است. نهادی که مطابق قانون پول دریافت می‌کند که هم نظارت بر شرکت‌های بیمه‌ای کند و هم به عنوان یکی از اضلاع و متولیان فرهنگ عمومی در حوزه رانندگی به صورت متداول فعالیت کند. اما متاسفانه باوجود آگاهی از عدم اقدامات موثر خود و انجام برخود قاطع با متولیان این حوزه به صورت غیرشفاف، مبهم و به صورت غیرواقع دستاوردسازی خیالی و پوچ می‌کند.

موضوعی که از چشم رسانه‌ها پنهان نمی‌ماند و با نورتاباندن به تاریکخانه بیمه مرکزی این نهاد ناظر را وادار به پذیرش قصور و کم کاری خود در پویش ملی نه به تصادف می‌کند.