بر اساس آنچه گفته شده ابریشم‌بافی در زاوین به قرون گذشته برمی‌گردد و در طول سال‌ها به یک صنعت مهم تبدیل شده است، این هنر نه تنها به عنوان یک منبع درآمد برای خانواده‌ها عمل کرده، بلکه نقش مهمی در فرهنگ و آداب و رسوم محلی ایفا کرده است.
یک کارشناس صنایع‌دستی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه زاوین به دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی مناسب، مکان مناسبی برای پرورش کرم ابریشم و تولید ابریشم طبیعی بوده است، گفت: این صنعت به مرور زمان به عنوان یکی از ارکان اقتصادی و فرهنگی منطقه شناخته شد و خانواده‌های زیادی در این حرفه مشغول به کار شدند.
مرجان خودستان با اشاره به اینکه ابریشم‌بافی در زاوین به عنوان یک هنر و صنعت شناخته می‌شود که به حفظ فرهنگ و هویت محلی کمک می‌کند، افزود: از دیرباز، ابریشم‌بافی به عنوان یک مهارت ضروری در زندگی روزمره مردم زاوین شناخته می‌شد و در مراسم مختلف به کار می‌رفت.
شهرستان کلات و به ویژه زاوین محل زندگی اقوام مختلفی است که هر یک با آداب و رسوم خاص خود شناخته می‌شوند، این تنوع قومی و فرهنگی یکی از ویژگی‌های بارز این منطقه است. هر قوم لباس‌ها و پوشش خاص خود را دارد که در مراسم محلی و جشن‌ها به نمایش گذاشته می‌شود.
این کارشناس صنایع‌دستی با بیان اینکه پوشش محلی به عنوان یک جاذبه گردشگری در کلات شناخته می‌شود و به معرفی فرهنگ غنی این منطقه کمک می‌کند، گفت: در زاوین، اقوام مختلف از جمله ترکمن‌ها، کردها و دیگر گروه‌های قومی زندگی می‌کنند که هر یک با زبان، آداب و رسوم خاص خود به تنوع فرهنگی این منطقه افزوده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: این تنوع فرهنگی نه تنها در زبان و آداب و رسوم بلکه در هنر و صنایع‌دستی نیز جلوه‌گر است؛ ضمن اینکه ابریشم‌بافی در زاوین به عنوان یک عنصر مشترک فرهنگی میان این اقوام شناخته می‌شود و به تقویت ارتباطات اجتماعی و فرهنگی بین آن‌ها کمک می‌کند.
لباس‌های محلی و جاذبه‌های گردشگری
خودستان با اشاره به اینکه پوشش محلی شهرستان کلات، به ویژه در مراسم خاص مانند عروسی‌ها، نمود بسیاری دارد، تصریح کرد: لباس‌هایی که در این منطقه تولید می‌شوند، نه تنها زیبا و منحصر به فرد هستند، بلکه نشان دهنده هویت فرهنگی هر قوم نیز است؛ این لباس‌ها از الیاف طبیعی و با طرح‌ها و رنگ‌های متنوع تهیه می‌شوند و به طور خاص در مراسم و جشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وی طراحی لباس‌های محلی زاوین را منحصر به فرد دانست و گفت: این لباس‌ها به دلیل استفاده از رنگ‌های متنوع و الگوهای سنتی، توجه هر بیننده‌ای را جلب می‌کنند.
این کارشناس صنایع‌دستی با بیان اینکه این لباس‌ها معمولاً شامل دامن‌های بلند، بلوزهای زیبا و اکسسوری‌های متنوع هستند که به زیبایی هر چه بیشتر آن‌ها می‌افزاید، افزود: در مراسم عروسی، این لباس‌ها به عنوان نشانه‌ای از هویت فرهنگی و اجتماعی عروس و داماد مورد استفاده قرار می‌گیرد و نمادی از شادی و سرزندگی در جشن‌ها به حساب می‌آید.
وی در ادامه اظهار کرد: با وجود اینکه بیشتر لباس‌های تولید شده در زاوین در داخل شهرستان مصرف می‌شود، برخی از تولیدکنندگان برای شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی، محصولات خود را به روز کرده و به بازارهای جهانی عرضه می‌کنند؛ این اقدام نه تنها به افزایش درآمد خانواده‌ها کمک می‌کند، بلکه به معرفی فرهنگ و هنر این منطقه به جهانیان نیز می‌انجامد.
کارگاه‌های تولید لباس‌های محلی
در زاوین، بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ کارگاه تولید لباس‌های محلی فعالیت دارند، این کارگاه‌ها به تولید انواع لباس‌های محلی و ابریشمی مشغول هستند و محصولات آن‌ها به دلیل زیبایی و کیفیت بالا مورد توجه قرار می‌گیرد؛ ضمن اینکه تولیدات این کارگاه‌ها به گونه‌ای است که هر کدام دارای ویژگی‌ها و طرح‌های منحصر به فردی هستند که بازتاب دهنده هنر و ذوق هنرمندان محلی است.
خودستان با بیان اینکه هر کارگاه ابریشم‌بافی در زاوین به طور معمول توسط خانواده‌ها اداره می‌شود و این امر به حفظ سنت‌های خانوادگی و انتقال مهارت‌ها به نسل‌های جدید کمک می‌کند، گفت: زنان در این کارگاه‌ها نقش کلیدی دارند و به عنوان هنرمندان و تولیدکنندگان اصلی ابریشم‌بافی شناخته می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه این زنان با استفاده از مهارت‌های خود، پارچه‌های ابریشمی را با طراحی‌های زیبا تولید می‌کنند که در مناسبت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، افزود: ابریشم‌بافی در زاوین نه تنها به عنوان یک حرفه بلکه به عنوان یک فعالیت اجتماعی شناخته می‌شود.
این کارشناس صنایع‌دستی اظهار کرد: این صنعت به زنان و مردان این منطقه فرصت می‌دهد تا در کنار یکدیگر کار کنند و تجربه‌های فرهنگی خود را به اشتراک بگذارند؛ همچنین از آنجا که تولید لباس‌های محلی و ابریشمی در این منطقه به صورت خانوادگی انجام می‌شود، این امر به تقویت روابط اجتماعی و فرهنگی میان اعضای خانواده و جامعه کمک می‌کند.
آموزش و انتقال دانش
یکی از چالش‌های پیش روی ابریشم‌بافی در زاوین، انتقال دانش و مهارت‌های این صنعت به نسل‌های جوان‌تر است، در حالی که بسیاری از بانوان مسن‌تر به این هنر آشنا هستند، اما جوان‌ترها کمتر به این رشته‌ها علاقه‌مند شده‌اند و به همین دلیل، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و دوره‌های آموزشی برای جوانان می‌تواند به حفظ و توسعه این هنر کمک کند، برخی از بافندگان لباس در این منطقه معتقدند این کارگاه‌ها می‌توانند به جوانان انگیزه دهند تا به یادگیری این مهارت‌ها پرداخته و آن را به نسل‌های آینده منتقل کنند.
خودستان با بیان اینکه برگزاری دوره‌های آموزشی می‌تواند شامل آموزش مهارت‌های عملی ابریشم‌بافی، طراحی لباس‌های محلی و همچنین آشنایی با تکنیک‌های جدید تولید باشد، افزود: این دوره‌ها می‌توانند با همکاری نهادهای آموزشی و فرهنگی برگزار شوند و به جوانان این امکان را بدهند که با هنر ابریشم‌بافی آشنا شوند و در این زمینه فعالیت کنند.
وی با تاکید بر اینکه نهادهای محلی نیز می‌توانند در ترویج و حمایت از ابریشم‌بافی در زاوین نقش مهمی ایفا کنند، گفت: ارائه تسهیلات مالی، مشاوره و آموزش به کارآفرینان و تولیدکنندگان محلی می‌تواند به بهبود شرایط تولید و افزایش کیفیت محصولات کمک کند؛ ضمن اینکه ایجاد بازارهای فروش مناسب، تسهیل در صادرات محصولات و همچنین تبلیغات مؤثر می‌تواند به رونق ابریشم‌بافی در زاوین کمک کند.
این کارشناس صنایع‌دستی با اشاره به اینکه افزایش توجه به صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در سطح جهانی، می‌تواند فرصتی مناسب برای ابریشم‌بافی در زاوین باشد، گفت: با افزایش تقاضا برای محصولات دست‌ساز و طبیعی، این صنعت می‌تواند به عنوان یک بخش مهم از اقتصاد محلی و ملی شناخته شود.
چشم‌انداز آینده
وی در ادامه با بیان اینکه در آینده، با توجه به افزایش علاقه‌مندی به صنایع‌دستی و گردشگری فرهنگی، می‌توان انتظار داشت که ابریشم‌بافی در زاوین بیشتر از قبل به عنوان یک جاذبه گردشگری شناخته شود، اظهار کرد: این صنعت می‌تواند به جذب گردشگران داخلی و خارجی کمک کند و فرصت‌های شغلی بیشتری را برای ساکنان منطقه ایجاد کند.
خودستان با اشاره به اینکه ابریشم‌بافی در ایران به عنوان یکی از هنرهای قدیمی و ارزشمند شناخته می‌شود، گفت: این هنر نه تنها به دلیل زیبایی و تنوع محصولات، بلکه به دلیل ارتباط عمیق آن با تاریخ و فرهنگ ایران اهمیت دارد.
وی ابریشم‌بافی در زاوین را به عنوان یکی از جلوه‌های این هنر در ایران، نمایانگر ذوق و سلیقه هنرمندان محلی دانست که با استفاده از تکنیک‌های سنتی و طراحی‌های خاص، آثار با ارزشی خلق می‌کنند.
این کارشناس صنایع‌دستی با بیان اینکه ابریشم‌بافی در زاوین نه تنها یک صنعت بلکه یک میراث فرهنگی است که باید با تلاش‌های مشترک حفظ و توسعه یابد، اظهار کرد: این هنر می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی میان نسل‌ها عمل کند و به جوانان این منطقه کمک کند تا با افتخار به ریشه‌های فرهنگی خود بپردازند و در عین حال به بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی خود کمک کنند.
وی افزود: با توجه به تمام جنبه‌های ابریشم‌بافی در زاوین، این هنر می‌تواند به عنوان یک منبع الهام برای سایر مناطق کشور و حتی در سطح جهانی شناخته شود، امیدواریم که زاوین همچنان در مسیر توسعه و پیشرفت باقی بماند و به عنوان یک نماد فرهنگی و اقتصادی در سطح کشور و فراتر از آن شناخته شود.
شهر زاوین کلات با تاریخچه غنی و فرهنگی متنوع خود، به عنوان یک مرکز مهم ابریشم‌بافی در ایران شناخته می‌شود؛ این هنر نه تنها نمادی از خلاقیت و دست‌ساخته‌های محلی است، بلکه به حفظ هویت فرهنگی و اجتماعی این منطقه کمک می‌کند.
با توجه به اهمیت ابریشم‌بافی و پوشش محلی در زاوین، ضرورت دارد که تلاش‌ها برای حفظ و توسعه این هنر ادامه یابد و به نسل‌های آینده منتقل شود؛ همچنین، با توجه به پتانسیل‌های گردشگری این منطقه، می‌توان با معرفی بهتر ابریشم‌بافی و لباس‌های محلی، زمینه‌های جدیدی برای توسعه اقتصادی و فرهنگی فراهم کرد. بدون شک زاوین به عنوان «شهر ملی ابریشم‌بافی» می‌تواند به عنوان یک الگو برای سایر مناطق کشور در زمینه حفظ و ترویج صنایع‌دستی و فرهنگی محسوب شود.
انتهای پیام