براساس آماری که از خبرنگار پرشین خودرو به ما رسیده است، یکی از مشکلاتی که عموما رانندگان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، بالا پایین شدن دور موتور در حالت درجا است. این مسئله گاه به حدی کلافه‌کننده می‌شود که راننده را نگران می‌کند. از آنجایی که موتور خودرو مهمترین جزء آن محسوب می‌شود و سلامتی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، بررسی علل این اتفاق که مستقیما به آن مرتبط می‌شود، باید در اولویت قرار گیرد. نوسان دور موتور می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در ابتدایی‌ترین حالت از حالت درجا شروع می‌شود و سپس به حالت گاز دادن و لرزش خودرو می‌رسد.

در این گزارش ابتدا قصد داریم علت نوسان دور موتور در حالت درجا بررسی کنیم و سپس راهکارهایی برای رفع این مشکل ارائه دهیم. پس اگر چنین مشکلی در خودروی خود دارید، تا انتهای مطلب به پاسخ خود خواهید رسید.

بیشتر بخوانید: علت سوختن واشر سرسیلندر خودرو چیست + علائم و راه حل قطعی

مفهوم دور موتور

پیش از اینکه درباره علت اختلال در دور موتور خودرو در حالت درجا بدانیم، بهتر است نگاهی به مفهوم دور موتور بیاندازیم. دور موتور (RPM) در حقیقت میزان چرخش موتور در دقیقه است. این مفهوم در سرعت سنج ماشین قابل مشاهده است و عددی بین صفر تا هشت را نشان می‌دهد. در حقیقت دور موتور نشانگر سرعتی است که لاستیک‌های خودرو شما در دقیقه می‌چرخند. هر چه شما پای خود را روی پدال گاز فشار دهید و ماشین تندتر حرکت کند، دور موتور بالاتر است و بالعکس. میزان دور موتور وابستگی به قدرت موتور در خودروهای مختلف متفاوت است.

اهمیت این مفهوم به این دلیل است که دور موتور می‌تواند تعیین‌کننده راندمان سوخت موتور شما باشد و کار کردن آن در یک روال درست، سلامت خودرو شما را تضمین می‌کند. هرچه دور موتور شما نوسانات بیشتری داشته باشد یا بیش از حد مجاز بالا رود، به ماشین فشار آمده و در نتیجه خطرناک است.

چرا دور موتور در حالت درجا بالا پایین می‌شود؟

وقتی موتور در حالت عادی و درجا باشد، در یک حد ثابتی می‌ماند و بالا و پایین تمی‌شود. این یک حالت طبیعی است که در هر خودرویی باید شاهد آن باشیم. اما گاه ۰یش می‌آید که خودرو در حالت درجا با نوساناتی در دور موتور مواجه می‌شود. این اتفاق ساده نیست و نشانگر یک عیب در موتور خودرو شماست. در حقیقت خرابی قطعه‌ها یا کثیفی و مسدود شدن آنها سبب می‌شود تا شما با این مشکل روبه‌رو شوید.

چه عواملی باعث نوسان دور موتور در حالت درجا می‌شود؟

در ادامه تمامی عواملی که باعث بالا پایین شدن دور موتور در حالت درجا می‌شوند را به همراه توضیحات برای شما بررسی می‌کنیم.

وجود مشکل در استپر موتور

یکی از شایع‌ترین دلایلی که به واسطه آن موتور در حالت درجا دچار نوسان می‌شود، خرابی استپر است. استپر یک قطعه الکترونیکی-مکانیکی است که  میزان هوای ورودی به دریچه را تنظیم می‌کند و سبب روشن نگهداشتن خودرو می‌شود. حال خرابی این قطعه می‌تواند موتور را در حالت سکون دچار نوسان کند.

خراب شدن سنسور دمای خودرو

گاه به علت خرابی سنسورهای خودرو و تاثیر آن بر نوسان دور موتور، شاهد بالا و پایین شدن آن خواهیم شد. سنسور دمای خودرو به ECU برای کاهش غنای مخلوط سوخت از راه سیستم تزریق سوخت برای عملکرد عادی کمک می‌کند. در صورت خراب بودن این سنسور، طبیعتا ECU فرض می‌کند که ماشین سرد شده و به وحد سوخت فرمان استفاده از مخلوطی غنی‌تر می‌دهد تا موتور بهتر کار کند. همین مسئله سبب می‌شود تا بالا پایین شدن دور موتور در حالت درجا اتفاق بیافتد.

خراب شدن سنسور جریان هوا ورودی

ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که چگونه خرابی سیستم هوای ورودی می‌تواند باعث بالا پایین شدن دور موتور شود؟ در پاسخ باید بگوییم سنسور جریان هوا ورودی، حجم هوایی که از راه ورودی جریان پیدا می‌کند را تشخیص می‌دهد تا به ECU کمک کند که مقدار سوختی که باید تنظیم شود را اندازه بگیرد. در حقیقت این سنسور میزان هوا به سوخت را تنظیم می‌کند. خرابی این قطعه باعث اختلال در این عملکرد شده و نتیجه آن افت دور موتور در حالت درجا است‌.

خرابی یا کثیفی انژکتورهای سوخت

پیش از اینکه به فکر مشکلات جدی در خودرو برای نوسان دور موتور بیافتید، ابتدا نگاهی به انژکتورهای سوخت بیاندازید. اگر انژکتورها کثیف یا فرسوده باشند، قطعا تاثیر مستقیمی بر دور موتور خواهند داشت.

شمع های خراب و فرسوده

به گفته کارشناسان خودرو، شما برای بهبود عملکرد خودرو خود نیاز دارید که پس از طی مسافتی حدود 40 هزار کیلومتر، شمع‌های خودرو خود را عوض کنید. در حقیقت فرسودگی شمع‌ها سبب می‌شود تا احتراق خودرو به درستی صورت نگیرد. در این شرایط، بدیهی است که شاهد نوساناتی در دور موتور ماشین شویم.

خراب شدن پمپ بنزین خودرو

مشکلات سیستم سوخت‌رسانی و تاثیر آن بر دور موتور در حالت درجا نیز از جمله مواردی هستند که باید به آنها اشاره کنیم. ضعف یا خرابی پمپ بنزین ماشین باعث کم شدن فشار سوخت و البته پایین آمدن کارایی انژکتورها می‌شود. در این شرایط با بالا و پایین رفتن دور موتور در حال درجا روبه‌رو می‌شوید.

وجود گرفتگی در فیلتر هوا

پیش از این گفتیم برای دور موتور طبیعی نسبت سوخت به هوا مهم است. اگر فیلترهای هوای خودرو از سلامت برخوردار نباشند یا دچار گرفتگی شوند، نسبت هوا به سوخت ناپایدار می‌شود. در نتیجه شاهد بالا رفتن و پایین آمدن دور موتور در حالت درجا می‌شوید.

خرابی سنسور دریچه گاز  

سنسور دریچه گاز یکی از اجزای اصلی در موتورهای انژکتوری خودرو است. وظیفه این قطعه ترکیب دقیق هوا با سوخت و ایجاد توان حرکتی بهینه برای خودرو است. بنابراین اگر این سنسور خراب شود و درست کار نکند، دور موتور خودرو در حالت درجا دچار نوسان خواهد شد.

وجود گرفتگی در صافی بنزین خودرو

علت نوسان دور موتور در حالت درجا می‌تواند به صافی بنزین نیز مربوط شود. شما به راحتی می‌توانید این صافی‌ها را تعویض کنید. بنابراین همیشه از تمیز بودن و باز بودن راه آنها مطمئن شوید، زیرا گرفتگی آنها باعث بالا و پایین شدن دور موتور خواهد شد.

کثیف بودن دریچه گاز

آلودگی هوا یا کیفیت سوخت مصرفی خودرو شما می‌تواند دریچه گاز آن را دچار آلودگی کند. پس از چک کردن این قطعه و اطمینان از مشکل نوسان دور موتور در حالت درجا به همین علت، شما با تمیز کردن دریچه گاز به راحتی می‌توانید از مشکل به وجود آمده، جلوگیری کنید.

وجود مشکلات در سیستم برق‌رسانی خودرو

وجود مشکل در سیستم برق رسانی خودرو و داشتن باتری ضعیف سبب می‌شود تا ماشین برق کافی برای کارکرد موتور نداشته باشد. در این شرایط شاهد نوسانات دور موتور خواهید بود.

وجود مشکل در ECU

کامپیوتر خودرو یا ECU آن وظیفه کنترل و هماهنگی بین بخش‌های مختلف خودرو انژکتوری را برعهده دارد. در حقیقت ECU دارای سنسورهایی است که در قسمت‌های مختلف خودرو قرار گرفته‌اند. گاه مشکل در ECU می‌تواند علت نوسان دور موتور در حالت درجا باشد.

نحوه رفع مشکل نوسان دور موتور در حالت درجا

برای اینکه مشکل بالا و پایین رفتن دور موتور خودرو خود در حالت درجا را حل کنید، ابتدا باید به بررسی دقیق اجزای خودرو خود بپردازید. در بخش پیشین دلایل احتمالی نوسانات دور موتور را توضیح دادیم. حال با بررسی قطعه‌های احتمالی و تعویض قطعات خراب، سلامت خودرو شما تامین شده و باری دیگر می‌توانید بدون دغدغه رانندگی کنید. توجه داشته باشید که بدون تخصص کافی، نباید اقدام به بررسی خودرو نمایید.

نتیجه گیری

بالا پایین شدن دور موتور در حالت درجا یکی از شایع‌ترین مواردی است که خودروسواران با آن مواجه می‌شوند. این اتفاق به دلایل مختلفی همچون خرابی استپر، خرابی سنسورها، مشکل در شمع‌ها، مشکل در انژکتور خودرو و… می‌افتد که با بررسی و انجام چند عمل ساده می‌توانید مشکل را رفع کنید. البته گاها پیش می‌آید که افراد این مشکل را مهم نمی‌دانند و نسبت به حل آن اقدام نمی‌کنند. اما توجه داشته باشید بی‌توجهی به نوسانات دور موتور در حالت در جا می‌تواند باعث سود تا موتور خودرو شما صدمات جدی ببیند. بنابراین بهترین راه این است که به محض مشاهده علائم نسبت به حل مشکل اقدام نمایید.

سؤالات متداول

آیا مشکلات در سیستم برق‌رسانی خودرو باعث نوسان دور موتور می‌شوند؟

بله، چنانچه برق و باتری ماشین دچار ضعف باشد، خودرو نیروی کافی برای ادامه کار خود ندارد و در نتیجه شاهد نوسان دور موتور در اتوموبیل خواهید بود.

چگونه می‌توان مشکلات موتور را برای رفع نوسان دور موتور در حالت درجا شناسایی کرد؟

بررسی دقیق بر روی اجزای مختلف و مرتبط به موتور خودرو می‌تواند مشکل نوسان دور موتور در حالت درجا را برطرف کند. فقط توجه داشته باشید که باید خودرو خود را نزد افراد متخصص ببرید.