به گزارش صدای بورس، در شرایطی که این روزها حال بازار پرالتهاب سرمایه و سهامدارانش چندان خوش نیست و در تب و تاب روزهای بهتری هستند، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) طرحی را پیاده‌سازی کرده تا سهامداران علاوه بر طی کردن فرآیندهای سهل‌تر بتوانند تنها با چند کلیک ساده آن هم به صورت الکترونیکی پذیره‌نویسی کنند. در واقع با الکترونیکی شدن پذیره‌نویسی حق تقدم، نه تنها در زمان و هزینه‌ها صرفه‌جویی خواهد شد بلکه سهامداران دیگر نیاز ندارند برای پذیره‌نویسی وارد داستان کاغذ بازی، اداره پست ، بانک و مسافت‌های طولانی وحتی گرفتار پیچیدگی‌ها و فرآیندهای سخت اداری شوند.

پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم 30 ناشر
در گذشته‌ پذیره‌نویسی حق تقدم به صورت دستی و حضوری انجام می‌شد در حالی‌که از ابتدای سال جاری فرآیندها همگی الکترونیکی شده است. آنطور که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه اعلام کرده است؛از ابتدای سال جاری تا هفته پایانی شهریورماه پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم 30 برای صاحبان سهام اجرایی شده است. به بیانی دیگر؛ در 6 ماه ابتدای امسال 30 ناشر از طریق پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم، اقدام به افزایش سرمایه کرده‌اند.
براین اساس؛آمارها حاکی از آن است که در 6 ماه ابتدای امسال؛ شرکت‌های «توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه»، «مهندسی و ساختمان صنایع نفت»، «توریستی و رفاهی آبادگران کیش»، «کارخانجات تولیدی شهید قندی»، «کاشی صدف سرام استقلال آباده»، «موتورسازان تراکتورسازی ایران»، «ریخته‌گری تراکتورسازی ایران»، «تامین سرمایه لوتوس پارسیان»، «گسترش قطعه‌سازی کمند»، «سرمایه‌گذاری صدر تامین»، «سرمایه‌گذاری صبا تامین»، «تامین سرمایه خلیج فارس»، «سرمایه‌گذاری توکا فولاد»،«سرمایه‌گذاری لقمان»، «تامین سرمایه دماوند»، «داروسازی تولید دارو»، «سرمایه‌گذاری‌ سپه»‌،«گروه دارویی برکت»، «پتروشیمی فارابی»، «صنایع سرام آرا»، «کاشی سعدی»، «قند بیستون»، «پخش البرز»، «دارو پخش»، «چادرملو»، «گل گهر» ،« تکادو»، «بازرگانی و تولیدی مرجان کار»، «ایران دارو» و موتوژن‌» اقدام به پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم کرده‌اند. براین اساس؛ ناشران با عملیاتی کردن فرآیند پذیره‌نویسی الکترونیکی حق‌تقدم برای سهامداران خود در درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه امکان حضور در افزایش سرمایه از محل حق تقدم را برای سرمایه‌گذاران فعال کرده‌اند.پیش از این، محمود حسنلو، معاون فناوری و توسعه نوآوری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه گفته بود؛ سهامداران برای پذیره‌نویسی الکترونیک گواهی حق تقدم همانند یک خرید اینترنتی، تنها با چند کلیک می‌توانند در این فرآیند مشارکت کنند.او به این موضوع هم اشاره کرده بود: با الکترونیکی شدن افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی و آماده‌سازی زیرساخت‌ها و برنامه‌های عملیاتی سعی شده علاوه بر الکترونیکی کردن ارسال گواهی حق تقدم برای سهامداران، همه فرآیند پذیره‌نویسی نیز مکانیزه شود.

تمام مزیت‌های پذیره‌نویسی الکترونیکی در یک نگاه
ناشران در گذشته باید به اجبار برگه‌های گواهی حق تقدم را از طریق پست برای سهامداران ارسال می‌کردند و سهامداران باید با مراجعه به بانک، مبالغ مورد نظر را به حساب ناشر واریز و در نهایت مستندات را مجددا برای ناشر پست می‌کردند. دراین میان، ناشر پس از دریافت بسته‌های پستی باید یک فرآیند دستی ورود داده به سامانه‌ها را انجام می‌داد تا مشخص شود کدام سهامدار، چه مبلغی را واریز کرده است.دراین صورت نه تنها وقت که هزینه‌های گزافی نیز هدر می‌رفت اما با فرآیند جدید تمامی مراحل به سادگی یک خرید اینترنتی انجام می‌شود و سهامدار صرفاً با صرف چند دقیقه زمان می‌تواند در فرآیند افزایش سرمایه مشارکت کند. ضمن‌اینکه با الکترونیکی شدن پذیره‌نویسی حق تقدم در هزینه و زمان سهامداران نیز صرفه جویی می‌شود.
یکی دیگر از مزایای این روش اطلاع‌رسانی به موقع به سهامداران است. در واقع با این روش، سهامداران دارای حق‌تقدم برای شرکت در افزایش سرمایه مطلع می‌شوند.افزایش امنیت اطلاعات سهامداران مزیت دیگر پذیره‌نویسی به صورت الکترونیک است و آنها دیگر دراین باره نگرانی نخواهند داشت. نکته دیگری که می‌توان به عنوان مزیت برای این روش نام برد، کاهش هزینه‌ها است. به بیانی دیگر؛ سهامداران با این روش دیگر نیازی ندارند، گواهینامه حق تقدم خود را از طریق پست سفارشی ارسال کنند. همچنین با این روش، دیگر نیازی نیست سهامداران مستندات مربوط به مشارکت در افزایش سرمایه را برای ناشران ارسال کنند. مزیت مهم دیگر این است که با این اقدام، دیگر نیازی به مراجعه حضوری به بانک و امکان پرداخت برخط جوه مورد نیاز برای مشارکت در افزایش سرمایه برای سهامداران خرد نخواهد بود. آخرین مزیت اما تسهیل دسترسی و افزایش سرعت ارائه اطلاعات حق تقدم سهامداران است.

تکالیف شرکت‌های ثبت شده
براساس این گزارش، به شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، سه تکلیف شده است. اول؛ اطلاع‌رسانی نحوه دریافت گواهینامه حق تقدم سهام جدید در آگهی پذیره‌نویسی افزایش سرمایه. دوم؛ اصلاح اساسنامه در رابطه با نحوه ارسال گواهینامه حق تقدم خرید سهام جدید از طرف شرکت به صاحبان سهام و سوم؛ اعلام مشخصات حساب تخصیص یافته برای افزایش سرمایه (موضوع ماده 184 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1348) و مبلغ مطالبات حال شده هر یک از سهامداران مطابق با فرمت اعلامی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به آن شرکت.

نحوه شرکت در پذیره‌نویسی حق‌تقدم
دراین میان موضوع قابل طرح این است که سهامداران چگونه می‌توانند برای پذیره‌نویسی اقدام کنند؟
آنطور که سمات اعلام کرده است؛ سهامدار با ورود به «درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه» به آدرس ddn.csdiran.ir «درگاه دارا» و ورود به داشبورد«پذیره‌نویسی سهامدار» می‌تواند اطلاعات پذیره‌نویسی حق‌تقدم و میزان مطالبات و حق تقدم تعلق گرفته خود را مشاهده کند و در صورت نیاز مبلغ را به صورت آنلاین پرداخت کرده و این داده‌ها به صورت اتوماتیک در سیستم‌ها درج می‌شود. البته ناگفته نماند که سهامداران برای عملیات پذیره‌نویسی به صورت الکترونیکی باید حتما کد سجامی داشته باشند.در غیر این صورت، این فرآیند برای سهامدارانی که اقدام به ثبت نام و احراز هویت در سامانه سجام نکرده باشند، مطابق روال گذشته انجام خواهد شد اما درصورتی‌که نسبت به تکمیل فرآیند احراز هویت سجام اقدام کنند، امکان مشارکت در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات به صورت الکترونیکی برایشان فراهم خواهد شد.با این توضیحات و فراهم شدن زیرساخت‌های لازم؛ تمامی شرکت‌هایی که خواهان انجام افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات هستند، موظفند که از این سامانه برای استفاده از حق تقدم توسط سهامداران سجامی استفاده کنند تا هم در زمان و هم در هزینه سهامداران صرفه‌جویی شود. البته ناگفته نماند که دقت این روش مانند تمام روش‌های الکترونیکی بسیار بالاتر از روش فعلی خواهد بود.

• هدیه محمودی- خبرنگار
• شماره ۵۱۴ هفته نامه اطلاعات بورس