1

فیلم شهر زندگی و مرگ (City of Life and Death) در سال ۲۰۰۹ میلادی اکران شد و در کنار فیلم Come and See ساخته الم کلیموف به‌عنوان یکی از قدرتمندترین فیلم‌های جنگی سینمای جهان قرار گرفت. این اثر سینمایی روایتی وحشیانه از قتل عام نانجینگ در سال ۱۹۳۷ میلادی است که در آن، ارتش ژاپن یکی از برجسته‌ترین شهرهای چین را محاصره و آن را اشغال کرد. این اثر سینمایی ساخته لو چوان یک نمایش تاریخی تلخ به شمار می‌رود که بخشی وحشتناک از قرن بیستم را به نمایش در می‌آورد.

در حالی که فیلم «شهر زندگی و مرگ» با به تصویر کشیدن جنایات غیرانسانی از جمله تجاوز، خشونت گرافیکی و کشتار دسته جمعی هزاران نفر باعث شده تا تماشایش راحت نباشد اما این اثر سینمایی موفق شده تا تعادلی بین محتوای تکان دهنده و هنر تکنیکی چشمگیرش برقرار کند و هر ذره از بودجه ۱۳ میلیون دلاری آن نیز در خدمت داستان‌سرایی قرار دارد. با این حال، این اثر سینمایی قبل از اکرانش روی پرده سینماها در سال ۲۰۰۹، به دلیل موضوع حساسش جنجال‌های قابل توجهی به راه انداخت و در نتیجه با دولت چین بر سر سانسور و تهدید به مرگ خود فیلمساز مواجه شد.

داستان فیلم «شهر زندگی و مرگ» در طول جنگ دوم چین و ژاپن در سال‌های قبل از جنگ جهانی دوم جریان دارد و داستان شخصیت‌های مختلفی از سربازان و شهروندان چینی و ژاپنی را روایت می‌کند که در یورش نظامی ژاپن به نانجینگ و پیامدهای ویرانگر آن گرفتار شدند. از جمله شخصیت‌های اصلی نیز می‌توان به سرباز چینی لو جیانشیونگ با بازی لیو یه، عضو حزب نازی جان رابه با بازی جان پیزلی، زوج غیرنظامی تانگ تیانشیانگ با بازی فان وی و مادام ژو با بازی کین لان و سرباز ژاپنی کادوکاوا ماسائو با بازی ناکایزومی هیدئو اشاره کرد. وقتی که شهر تحت کنترل ژاپنی‌ها قرار می‌گیرد، بسیاری از این شخصیت‌ها خودشان را در منطقه ایمنی نانجینگ محبوس می‌یابند، مکانی که به‌عنوان پناهگاهی برای بازماندگان در نظر گرفته شده است.

بازماندگان ممکن است در یک منطقه امن باشند اما وضعیت آن‌ها به سرعت بدتر می‌شود چراکه سربازان دشمن گهگاه به آن‌ها حمله می‌کنند. به دستور یک افسر بلندپایه ژاپنی، تعداد زیادی از زنان مورد سوء استفاده قرار گرفتند و این در حالی است که زنان دیگر موهایشان کوتاه می‌کردند و لباس‎‌های مردانه می‌پوشیدند تا شناسایی نشوند.

در این میان نیز بسیاری از سربازان چینی باقی مانده متقاعد می‌شوند تا به بهانه‌های واهی تسلیم شوند در ادامه توسط سربازان ژاپنی اعدام می‌شوند. تا زمانی که تیتراژ پایانی فیلم پخش می‌شود، سطح رنج و سختی به نمایش در آمده در این اثر سینمایی ۱۳۵ دقیقه‌ای بسیار زیاد است. این اثر سینمایی روایتی دلخراش دارد که توانسته با فیلمسازی شجاعانه‌ای توسط فیلمساز و بازیگران به نمایش گذاشته شود.

همانند همه فیلم‌های جنگی بزرگ، فیلم «شهر زندگی و مرگ» در خط بسیار باریکی بین دنبال کردن اصالت تاریخی و خلق یک تجربه تماشای چشمگیر از طریق مهارت و تکنیک حرکت می‌کنند. با وجود ماهیت اغلب آزاردهنده این اثر سینمایی، فیلمساز توانسته اشتیاق خودش به هنر سینما را در آن بگنجاند. فیلم‌برداری واضح و خوب کائو یو توانسته فیلم‌برداری روان و با دقتی را به ارمغان بیاورد و حسی مستند مانند به این اثر سینمایی اضافه کند که بسیار واقع‌گرایانه و ناراحت‌کننده است.

فیلم «شهر زندگی و مرگ» همچنین به خاطر تدوین صدای خودش قابل توجه است که عمدتاً توانسته صداها را بر موسیقی متن در اولویت قرار بدهد و لایه‌ای مؤثر به اصالت این اثر سینمایی اضافه کند. علاوه بر این، تیم طراحی تولید فیلم برای بازسازی ویرانی وارد شده به نانجینگ توسط ارتش ژاپن، با ساختمان‌های بمباران شده و خیابان‌های پر از آوار که اغلب به طور برجسته در قالب لو به چشم می‌خورد، تلاش‌های زیادی را انجام دادند.

پایان فیلم «شهر زندگی و مرگ» یکی از خیره‌کننده‌ترین سکانس‌ها را دارد که سربازان ژاپنی را در راهپیمایی پیروزی در خیابان‌های نانجینگ نشان می‌دهد. این صحنه از نظر لجستیکی چشمگیر است اما درون مایه ناراحت‌کننده‌ای دارد و جشن پیروزی را نشان می‌دهد که به قیمت تخریب و رنج بسیار زیاد به دست آمده است. این صحنه از مقیاس بزرگی برخوردار است و فیلمساز توانسته آن را به شکلی چشمگیر به نمایش بگذارد.

فیلم «شهر زندگی و مرگ» قبل از اینکه در سال ۲۰۰۹ میلادی اکران شود، با مشکلات بسیار زیادی مواجه بود و لو چوان راه سختی در ساخت آن داشت. قبل از اینکه فیلم‌برداری شروع شود، فیلم‌نامه فیلم زیر نظر حزب کمونیست چین به مدت شش ماه بررسی شد تا اینکه تأییدیه گرفت و این در حالی است که آن‎ها خواستار تغییر در برخی از صحنه‌ها بودند.

پس از اینکه فیلم‌برداری فیلم تکمیل شد نیز فیلمساز لو چوان شش ماه دیگر صبر کرد تا نسخه نهایی فیلم بتواند تأییدیه بگیرد. اما علی‌رغم تمام مشکلاتی که این اثر سینمایی با آن مواجه شد، این اثر سینمایی با واکنش شدید بینندگان چنینی مواجه شد که به صورت مستقیم نویسنده و کارگردان را هدف قرار دادند.

موضوع اصلی این واکنش شدید بینندگان نیز سربازی ژاپنی در فیلم بوده که از شاهد بودن رویدادهای وحشتناک ناراحت است و موفق می‌شود تا به چند تن از غیرنظامیان چینی کمک کند و در نهایت بر اثر خودکشی از دنیا می‌رود. با وجود اعتراضات شدید، فیلم «شهر زندگی و مرگ» اولین بار با استقبال و تحسین مخاطبان عامه روبه‌رو شد. این فیلم در سه هفته ابتدایی اکرانش توسط نزدیک به یک میلیون بیننده دیده شد و به فروش ۲۲ میلیون دلاری دست پیدا کرد. فیلم «شهر زندگی و مرگ» رویکردی خام و بی‌امان نسبت به رویدادی آسیب‌زا دارد که احتمالاً یکی از تاریک‌ترین بخش‌های تاریخ مدرن چین را به نمایش در می‌آورد.