جوان آنلاین: هوش مصنوعی ماشینی است که به گونه‌ای برنامه‌نویسی شده که مانند انسان فکر می‌کند و تمامی رفتار‌های انسان را می‌تواند انجام دهد. هوش مصنوعی عمل تبدیل رایانه‌های دیجیتال به فعالیت‌های ربات کار (فیزیکی و غیر فیزیکی) است. هرچه بیشتر می‌گذرد هوش مصنوعی بیشتر در زندگی و ابعاد مختلف جامعه رخنه می‌کند و تأثیرات ملموس آن کاملاً مشهود است. کاربرد‌های هوش مصنوعی گسترده است، برای مثال هوش مصنوعی برای توسعه اتومبیل‌ها و بهبود مدیریت ترافیک استفاده می‌شود. در حوزه انرژی، هوش مصنوعی برای بهبود بهره‌وری انرژی و پیش‌بینی تقاضای انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد، حتی در بدنه دولت هم می‌توان از هوش مصنوعی بهره برد، به این صورت که هوش مصنوعی برای بهبود ایمنی عمومی، کشف جرم و ارائه خدمات به شهروندان استفاده می‌شود. گسترش هوش مصنوعی این امکان را برای مشاغل و افراد فراهم کرده است تا از قدرت این فناوری تحول‌آفرین استفاده کنند. همانطور که به آینده نگاه می‌کنیم، هوش مصنوعی نقش مهم‌تری در شکل دادن به آینده در بخش‌های مختلف خواهد داشت. بدون شک امروز ما از طریق هوش مصنوعی احاطه شده‌ایم و خیلی زود همه جا در اطراف ما خواهد بود. هوش مصنوعی این قابلیت را دارد که شیوه زندگی امروز ما را تغییر دهد و تأثیر خوبی بر زندگی‌مان داشته باشد. 

رهبر معظم انقلاب روز گذشته در دیدار هیئت دولت، بار دیگر بر جایگاه هوش‌مصنوعی تأکید کردند و فرمودند باید به لایه‌های زیرساختی هوش‌مصنوعی برسیم. در واقع ایشان برای چندمین بار بر اهمیت هوش مصنوعی تأکید کردند و نکته مهم در بیانات رهبر معظم انقلاب این بود که اگر به لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی نرسیم، ممکن است در دنیا آژانسی برای هوش مصنوعی مثل انرژی اتمی تشکیل دهند و مانع پیشرفت کشور شوند. رهبر معظم انقلاب در بخشی از صحبت‌های خود فرمودند: امروز هوش مصنوعی با یک شتاب حیرت‌دهنده‌ای دارد پیش می‌رود. الان دستگاه‌های مختلف ما، نظامی و غیرنظامی از هوش مصنوعی دارند استفاده و بهره‌برداری می‌کنند، اما این ما را فریب ندهد. در مسئله هوش مصنوعی بهره‌برداربودن امتیاز نیست، این فناوری لایه‌های عمیقی دارد، باید در آن لایه‌ها مسلط شد، آن لایه‌ها دست دیگران است. 

 هوش مصنوعی به دنبال هوشمندکردن فعالیت‌هاست

بنا به اهمیت موضوع و تأکید مقام معظم رهبری بر استفاده از هوش مصنوعی با محمد سیمری، آینده‌پژوه و کارشناس حوزه هوش مصنوعی به گفتگو پرداختیم. سیمری با اشاره به اهمیت هوش مصنوعی در جامعه امروز به «جوان» می‌گوید: ما اکنون در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که سرعت رشد فناوری و تکنولوژی در مقایسه با سالیان گذشته قابل مقایسه نیست؛ از شتاب انسان برای قدم نهادن روی کره مریخ تا تلاش برای درمان انواع سرطان‌ها. 

وی می‌افزاید: در میان این فناوری‌ها و تکنولوژی‌ها، هوش مصنوعی نیز در چند سال گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ تکنولوژی‌ای با هدف ساخت ماشین‌های هوشمند که قادر به انجام وظایفی هستند که به طور معمول به هوش انسانی نیاز دارند؛ تکنولوژی‌ای که در گذر زمانی کوتاه، پیشرفته‌تر و پیچیده‌تر شده است. 

این کارشناس ادامه می‌دهد: انسان همواره در طول تاریخ در تلاش برای توسعه توانایی‌های خود بوده است. فناوری هوش مصنوعی نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین فناوری‌های تحول‌آفرین در عصر تحول دیجیتال و نوآوری نیز از این قاعده مستثنی نیست. به زبان ساده، هوش مصنوعی به دنبال هوشمندکردن فعالیت‌هاست؛ هوشمندی‌ای که با توجه به ماهیت فناوری‌های مختلف در آن‌ها ظهور و بروز پیدا می‌کند. برای مثال علم رباتیک را در نظر داشته باشید. در ربات‌های نسل۴، علاوه بر خودکاربودن، تحرک داشتن و همچنین امنیت، ویژگی دیگری نیز وجود دارد که مربوط به قدرت شناخت، درک و همچنین استنباط ربات می‌شود؛ قدرتی که به صورت مستقیم با هوش مصنوعی ارتباط دارد.

 توانایی‌های هوش مصنوعی گسترده است

وی تأکید می‌کند: نباید فراموش کرد هوش مصنوعی تقریباً در هر جنبه از جهان ما تغییر ایجاد خواهد کرد؛ از کشاورزی، حمل‌ونقل، سلامتی و مراقبت‌های درمانی گرفته تا تحول سیستم آموزش و حتی تربیت نیروی کار حرفه‌ای و آینده‌نگر. 

برای نمونه، تحویل سیستم آموزش را در نظر بگیرید، با بهره‌گیری از توانایی‌های هوش مصنوعی می‌توان به ساخت نرم‌افزار‌های آموزشی مطابق نیاز‌های دانش‌آموزان یا حتی نرم‌افزار‌های یادگیری شخصی‌سازی شده که با توجه به دانش هر دانش‌آموز با او منطبق شده است، اقدام کرد. 

وی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری و بحث لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی و اینکه چگونه می‌توان به آن دست یافت؟ می‌گوید: هنگامی که درباره لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی صحبت می‌کنیم، منظور ما سخت‌افزار‌هایی همچون دیتاسنتر‌ها و سرور‌های بزرگ و همچنین تکنولوژی‌های پردازش گرافیکی و شبکه‌های عصبی، داده‌ها و مهم‌تر از همه ارتباطات است چراکه هوش مصنوعی برای یادگیری به داده‌های بسیار زیادی نیاز دارد؛ موضوعی که اهمیت زیرساخت‌های ارتباطی و ذخیره‌سازی را نیز پررنگ می‌کند. 

 تأثیر عمیق هوش مصنوعی بر جهان

سیمری تأکید می‌کند: آنچه به وضوح قابل درک است این است که هوش مصنوعی به طور عمیقی بر جهان آینده تأثیرگذار خواهد بود. ما اکنون در اوایل این تأثیرگذاری هستیم. ایران برای حضور تأثیرگذار و تعیین‌کننده در مسیر رشد این تکنولوژی، امروز باید دست به کار شود، با بررسی فعالیت‌های دیگر کشور‌ها و سازمان‌ها، به تعیین اهداف خود بپردازد و برای دستیابی به این اهداف، با یک نقشه راه کوتاه‌مدت و بلندمدت اقدام کند چراکه با افزایش تب‌و‌تاب هوش مصنوعی، همه کشورها، سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ در تلاشند بخشی از بازار این فناوری را در‌اختیار بگیرند و تنها با برنامه‌ریزی و اقدامات درست است که ایران نیز می‌تواند علاوه بر توسعه ملی، به عنوان یک رهبر جهانی در بخش هوش مصنوعی شناخته شود. 

وی خاطرنشان می‌کند: باید لازمه همراهی با فناوری هوش مصنوعی و تأثیرگذاری بر رشد آن را شناخت و درک درست و همچنین برنامه‌ریزی همه‌جانبه داشت. نباید از این موضوع غافل شد که برخی کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس اقدامات قابل توجهی را در این حوزه انجام داده‌اند، همچون قانونگذاری‌های سنجیده و استراتژی هوش مصنوعی۲۰۳۱ امارات‌متحده‌عربی با ایجاد وزارت هوش مصنوعی در این کشور.