در این مقاله می خوانیم پارابن چیست و چرا در محصولات پوستی مورد استفاده قرار می گیرد و عوارض پارابن برای پوست و بدن چیست. علاوه بر این نتایج آخرین پژوهش ها و تحقیقات درباره سرطان زایی و اثر هورمونی آن ها را به اشتراک می گذاریم.

پارابن چیست؟

یکی از مواد نگهدارنده بسیار متداول در لوازم آرایشی و بهداشتی و محصولات دارویی، پارابن می باشد. این ترکیبات، دارای ساختارهایی از جنس پاراهیدروکسی بنزوات و یا استر پاراهیدروکسی بنزوئیک اسید می باشند. پارابن ها مشتقات و ساختارهای بسیاری دارند که اغلب آن ها خواص نگهدارندگی خوبی از خود نشان می دهند. ترکیبات پارابن و یا نمک های آن ها به دلیل خواص ضد باکتری و ضد قارچی که دارند مورد استفاده قرار می گیرند. این ترکیبات در محصولاتی مانند شامپوها، روان کننده های شخصی، محصولات برنزه کننده پوست، خمیر دندان، مرطوب کننده های تجاری کرم های اصلاح، داروهای موضعی/تزریقی و محصولات آرایشی یافت می شوند. علاوه  بر این از پارابن ها برای مصارفی مانند نگهدارنده مواد غذایی نیز استفاده می شود.

تاریخچه پیدایش و شناخت پارابن

پارابن از پرکابردترین دسته های مواد نگهدارنده می باشد. نگهدارنده یا پرزرواتیوها موادی هستند که برای محافظت از آلودگی میکروبی یک محصول غذایی یا دارویی در دوره نگهداری محصول و در هنگام مصرف، در فرمولاسیون آن محصول استفاده می شود. پارابن ها نخستین بار در حدود 85 سال پیش معرفی شدند و به سرعت به یکی از پر مصرف ترین نگهدارنده ها تبدیل شدند. واژه پارابن مخفف کلمات پارا هیدروکسی بنزوئیک اسید می باشد. این ترکیب از نگاه شیمیایی خانواده ای از استرهای آلکیل پارا هیدروکسی بنزوئیک اسید می باشد. 4 استر مهم و پرکاربرد شامل متیل پارابن، پروپیل پارابن، اتیل پارابن و بنزیل پارابن می باشند. البته ایزوبوتیل پارابن و بوتیل پارابن نیز در این دسته قرار می گیرند اما کمتر مورد استفاده هستند. پارابن یک ترکیب شیمیایی است که استفاده از آن در محصولات آرایشی و بهداشتی رایج است و از دهه 1950 برای جلوگیری از رشد باکتری ها و افزایش ماندگاری این محصولات مورد استفاده قرار می گیرد.

عوارض پارابن

متاسفانه در سال های اخیر مشخص شده است که پارابن می تواند اثرات کوچک و بزرگی روی پوست داشته باشد. این ماده باعث مشکلات پوستی مانند سوزش یا خارش می گردد.علاوه بر این بیماری هایی مانند درماتیت، روزاسه و حساسیت های پوستی نیز می شود. حتی برخی اعتقاد دارند که پارابن بر بیماری های صعب العلاجی مانند سرطان سینه نیز تاثیر داشته باشد. البته این موضوع هنوز به طور یقین ثابت نشده است. طی تحقیقاتی که روی بیماران مبتلا به سرطان سینه انجام شده است مشخص شده است که در بیشتر موارد در تومور سرطانی، پارابن وجود داشته است. این موضوع شاید نشان دهنده ایجاد سرطان نباشد، اما نشان داده شده است که می تواند از پوست رد شود و یکجا انباشته شود.

پارابن حتی می تواند روی تعادل هورمونی نیز تاثیر داشته باشد و باعث ترشح بیشتر هورمون استروژن در آقایان گردد. ترشح زیاد این هورمون باعث ایجاد ناباروری می گردد. پارابن حتی در بافت برخی از جانوران نیز مشاهده شده است. این نشان دهنده این است که به دلیل استفاده بشر محیط زیست نیز به آن آلوده می شود و می تواند زندگی جانداران دیگر را نیز به خطر بیندازد.

مزایای پارابن

پارابن در دو جهت می تواند کارایی داشته باشد یعنی هم می تواند مفید باشد و هم برای پوست مضر باشد. از بهترین مزیت های این ماده می توان به افزایش طول عمر مواد آرایشی و پیشگیری از رشد باکتری ها و قارچ ها اشاره نمود.

پارابن در چه محصولاتی استفاده میشود؟

پارابن ها در انواع محصولات آرایشی و بهداشتی مثل مرطوب کننده ها، خمیردندان ها، شامپوها، ژل های شستشو و همچنین در انواع محصولات دارویی  موضعی و تزریقی و انواع غذاها به کار می رود. به طوری که گفته می شود پارابن ها در بیش از 90 درصد محصولات آرایشی و بهداشتی وجود دارند. در مطالعه ای که در ایالات متحده صورت گرفته است میزان تماس هر فرد با پارابن ها در هر روز 76 میلی گرم است که 50 میلی گرم آن مربوط به محصولات آرایشی بهداشتی، 25 میلی گرم داروها و 1 میلی گرم مربوط به مواد غذایی است.

محصولاتی که بیشترین مقدار پارابن را دارند

از منابع مهم پارابن ها، دئودورانت ها و ضد عرق ها می باشند. این واقعیت که پارابن ها حتی در بافت پستان افرادی که ظاهرا هرگز از این مواد استفاده نکرده اند نیز مشاهده شده است. باید گفت که در نتایج تحقیقات بیان شده است که هر ماده ای که روی پوست خود استفاده می کنید جذب بدن شده و در دراز مدت آسیب های جدی به بدن وارد می شود.

آیا پارابن ها برای سلامتی ما مضرند؟

برخی معتقدند که پارابن ها ممکن است با سرطان سینه و مسائل مربوط به باروری در ارتباط باشند. در سال ۲۰۰۴، مطالعه ای در آمریکا 20 نفر از زنان را مورد آزمایش قرار داد که در 19 نفر آن ها اثر پنج پارابن در بافت پستان آن ها وجود داشت. اینکه پارابن ها می توانند باعث ایجاد سرطان شوند در این آزمایش ثابت نشد اما ثابت شد که پارابن ها می توانند به بافت پوست نفوذ پیدا کرده و در بافت آن ها باقی بمانند. این باور وجود دارد که پارابن ها با همگونسازی استروژن، باعث اختلال در عملکرد هورمونی می شوند. استروژن بیش از حد باعث افزایش تقسیم سلولی  و رشد تومور می شود. به همین دلیل است که مصرف پارابن با سرطان سینه و مسائل باروری در ارتباط است. بنابراین اجماعی بر بی خطر بودن پارابن ها برای سلامت وجود ندارد.

چرا در یک محصول از چند نوع نگه دارنده استفاده میشود؟

از نظر اثرات ضدمیکروبی، پارابن ها طیف اثر وسیعی علیه انواع باکتری ها و قارچ های پاتوژن دارند. طیف اثر ضد میکروبی این مواد با افزایش طول زنجیره آلکیل افزایش پیدا می کند. معمولا برای رسیدن به اثر محافظتی بیشتر و طیف اثر وسیع تر از ترکیب چند نوع پارابن مانند متیل و اتیل در فرمولاسیون استفاده می شود. به طور کلی پارابن ها روی قارچ ها موثرند و در از بین بردن باکتری ها اثرات ضد میکروبی بیشتری روی باکتری های گرم مثبت دارند. برخی میکرو ارگانیسم های گرم منفی با تولید آنزیم های خاص، پارابن ها را تخریب می کنند و نسبت به آن ها مقاوم شده اند. به خاطر اثر کم این دسته از نگهدارنده ها روی سودوموناس، پارابن ها را با مواد باکتریوسید دیگر مثل ایزوتیازولیدون ها و فنوکسی اتانول همراه می کنند.

منابع مورد استفاده

http://skinmag.ir//

https://asemooni.com/

https://fa.parsiteb.com/

https://fa.parsiteb.com/

https://arga-mag.com/

https://bbk-co.ir/fa/

https://fa.parsiteb.com//

https://www.chetor.com//

https://fa.wikipedia.org/