جوان آنلاین: به دنبال قطعی‌های مکرر برق در روز‌های اخیر آمار‌های متعددی از میزان افزایش مصرف برق اعلام شده است. هر چند اختلاف آمار‌های جزئی قابل قبول است، اما میزان تناقض آماری شائبه آمار‌های اغراق‌آمیز را تقویت کرد. 

در روز‌های ابتدایی فروردین ماه که قطعی برق آغاز شد شاید در ابتدا تصور می‌شد که مشکل قطعی برق موقتی است و دست‌کم تا تابستان به تعویق بیفتد، اما نه تنها قطعی‌های برق متوقف نشد، بلکه براساس گزارش‌ها در شهرستان‌ها ساعات قطعی برق به چهار ساعت نیز رسید که انتقادات زیادی را به همراه داشت. در پی تشدید فشار به شهر‌های کوچک در موضوع قطعی برق روز سه شنبه ۱۶ اردیبهشت خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده به تهران نیز رسید و البته برق بیش از هزار مشترک پرمصرف در تهران هم قطع شد. در روز‌های اخیر شرکت توزیع نیروی برق تهران با ارسال پیامک‌های به مشترکان پرمصرف اخطار داده بود. همچنین اعلام شد که بیش از ۱۲ درصد از مصرف برق پایتخت مربوط به ادارات است و بر این اساس دستگاه‌هایی که مصرف برق خود را کاهش ندهند مشمول قطع برق خواهند شد. 

 اعلام آمار‌های متناقض در مصرف برق
به دنبال قطعی‌های مکرر برق در روز‌های اخیر آمار‌های متعددی از میزان افزایش مصرف برق اعلام شده است. هر چند اختلاف آمار‌های جزئی قابل قبول است، اما میزان تناقض آماری شائبه آمار‌های اغراق‌آمیز را تقویت کرد. 
روز دوشنبه ۱۵ اردیبهشت خبرگزاری تسنیم با انتشار گزارشی اعلام کرد که درصدی مصرف برق در میانه اردیبهشت رشدی ۵۰ درصدی داشته است و در گزارش خود آورده است: «آنطور که آمار مدیریت شبکه برق ایران نشان می‌دهد، در روز دوشنبه نسبت به روز مشابه سال قبل، رشد ۱۹هزار و ۷۷۳مگاواتی مصرف برق را در لحظه پیک روزانه شاهد بودیم که این میزان افزایش مصرف در میانه بهار بی‌سابقه است. این به‌معنای رشد ۵۰درصدی مصرف برق در روز گذشته است.»
البته ظهر روز سه‌شنبه ۱۶ اردیبهشت، مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق از رشد ۳۷ درصدی تقاضای مصرف برق در کشور در مقایسه با سال گذشته خبر داد و آن را نگران کننده و غیرمتعارف خواند و گفت: متوسط دما نیز در کشور در مقایسه با میانگین بلندمدت ۵/۵ درصد افزایش یافته است. 
سخنگوی صنعت برق افزود: با توجه به این رشد نگران‌کننده، کماکان در شرایط ناترازی به سر می‌بریم، از این رو لازم است تا همه هموطنان با پیوستن به پویش ۲۵ درجه خادمان خود را پایدار نگه داشتن شبکه سراسری برق کشور یاری دهند. 
رجبی مشهدی با اشاره به اینکه ۲۵ درصد مشترکان کشور، مصرف برقی بیش از الگوی تعیین شده دارند، تأکید کرد: کنتور برق مشترکان پرمصرف هر ۱۵ روز یک بار قرائت و برای آنها قبض صادر می‌شود؛ ضمن آنکه وضعیت مصرف برق این گروه از مشترکان رصد و پایش شده و مرتباً به آنها اطلاع‌رسانی خواهد شد. 

 اثر گرما در مصرف برق
طبق اعلام معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی، متوسط دمای هوای بهار امسال، نسبت به سال‌های قبل، چهار تا شش درجه افزایش یافته و این گرمای تابستانی در میانه بهار، موجب افزایش مصرف برق بیش از پیش‌بینی‌ها شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در این موعد از سال نسبت به سال قبل دست‌کم دمای هوا بین چهار تا هفت درجه بیشتر شده است. برای نمونه دمای هوای تهران در ۱۵ اردیبهشت در سقف خود معادل ۳۳ درجه و در کف خود به حداقل ۲۰ درجه رسیده است، درحالی‌که دمای هوا در ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ حداکثر ۲۶ درجه و حداقل ۲۴ درجه بوده است. بنابراین ممکن است بخشی از افزایش مصرف برق به‌دلیل دمای هوا باشد، اما افزایش بی‌سابقه ۲۰هزار مگاواتی پیک مصرف برق ایران در سال۱۴۰۴ را نمی‌توان کلاً به این داستان ربط داد. 

 شبکه فرسوده، عامل هدررفت برق 
علاوه بر گرما، ناترازی مزمن تولید و مصرف برق نیز در این افزایش نقش داشته است. شبکه توزیع فرسوده، اتلاف ۷ تا ۸هزار مگاواتی برق در انتقال و تأخیر در توسعه نیروگاه‌ها، توانایی پاسخگویی به این تقاضا را محدود کرده است. 
عضو کمیسیون انرژی مجلس در این خصوص با اشاره به کمبود ۲۰ هزار مگاواتی برق، شبکه فرسوده انتقال را عامل اصلی هدررفت انرژی دانست. 
حمیدرضا عزیزی فارسانی گفت: افزایش راندمان نیروگاه‌ها از اولویت‌های ماست، در حالی که در بهترین حالت به ۷۰ درصد راندمان دست می‌یابیم، متأسفانه در بسیاری از نقاط شاهد هدررفت قابل توجه انرژی هستیم. شبکه فرسوده انتقال برق بین شهری نیز مزید بر علت شده و تلفات انرژی را افزایش داده است. 
 عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به ۱۴ پروژه بزرگ وزارت نیرو اظهار داشت: این گام مثبتی در مسیر رفع ناترازی برق است، اما باید صادقانه بگوییم که این پروژه‌ها به تنهایی قادر به حل کامل مشکل نخواهند بود. در کنار این اقدامات، برنامه هفتم توسعه با هدف افزودن سالانه ۴ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق می‌تواند کمک شایانی به بهبود وضعیت کند. 
نماینده چهارمحال و بختیاری با اشاره به عمق بحران اظهار داشت: ما با کمبودی معادل ۲۰ هزار مگاوات برق مواجه هستیم که رقم قابل‌توجهی است. در چنین شرایطی، بهینه‌سازی مصرف از سوی مردم نه یک انتخاب که یک ضرورت انکارناپذیر است. فرهنگ مصرف باید به سرعت اصلاح شود. 
وی با تأکید بر ضرورت نوسازی تأسیسات افزود: افزایش راندمان نیروگاه‌ها از اولویت‌های ماست، در حالی که در بهترین حالت به ۷۰ درصد راندمان دست می‌یابیم، متأسفانه در بسیاری از نقاط شاهد هدررفت قابل توجه انرژی هستیم. شبکه فرسوده انتقال برق بین شهری نیز مزید بر علت شده و تلفات انرژی را افزایش 
داده است. 
عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: راه‌حل نهایی، ترکیبی از سه اقدام اساسی است؛ توسعه ظرفیت تولید، نوسازی شبکه توزیع و انتقال و مهم‌تر از همه تغییر الگوی مصرف؛ تنها با این رویکرد جامع می‌توانیم به ثبات در تأمین برق کشور دست یابیم. 
مصرف برق ایران با رشدی خیره‌کننده به مرز ۶۰ هزار مگاوات رسیده است. در هر صورت این میزان افزایش مصرف برق موضوعی نیست که به سادگی قابل هضم باشد و زنگ خطری برای تابستان پیش رو به شمار می‌رود که نیازمند توجه و برنامه‌ریزی دقیق مسئولان و همکاری عموم مردم در مدیریت مصرف برق است.