رویداد۲۴| با گذشت چند هفته از پایان جنگ ۱۲ روزه و آغاز موجی از اختلالات گسترده در اینترنت، هنوز نه دلیل اختلالات به‌طور رسمی شفاف‌سازی شده، نه نهاد تصمیم‌گیر معرفی شده است. کاربران، کسبوکارها، برنامه‌نویسان و حتی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی درگیر مشکلاتی مانند از کار افتادن GPS، کندی شدید اینترنت موبایل، و ناپایداری پلتفرم‌های داخلی و خارجی شده‌اند.
مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور نیز در جلسه شورای‌عالی فضای مجازی با تاکید بر اهمیت بررسی میزان تحقق اهداف ترسیم‌شده در حوزه فضای مجازی، گفته که باید دلایل احتمالی عدم تحقق برخی از اهداف نیز را شناسایی و برطرف کنیم.
در حالی که مقامات وزارت ارتباطات بر آزادی اینترنت تأکید دارند، آنچه مردم تجربه می‌کنند با این حرف‌ها در تضاد است. احسان چیت‌ساز، معاون وزیر ارتباطات در همایش «اینترنت و آینده ایران» صریحاً گفت: «فیلترینگ سیاستی شکست‌خورده است. ۸۰ درصد مردم از فیلترشکن استفاده می‌کنند. این ابزار‌ها نه تنها مفید نیستند، بلکه گوشی‌ها را به زامبی‌هایی تبدیل کرده‌اند که می‌توانند ناخواسته در حملات سایبری شرکت کنند.»
او همچنین نسبت به جذب جاسوس از طریق فیلترشکن‌ها هشدار داد و گفت ادامه این وضعیت، برخلاف اهداف توسعه اقتصاد دیجیتال است. چیت‌ساز، فیلترینگ را مخل رشد پلتفرم‌ها و سرمایه‌گذاری در اکوسیستم نوآوری دانست.
از مطالبه اینترنت آزاد تا راهکار اینترنت طبقاتی
همزمان حسن اکبری، رئیس شرکت زیرساخت هم با تأکید بر توان مقابله با حملات سایبری بدون نیاز به قطع اینترنت، گفت: «اکثر سرور‌های کشور دست‌دوم و آسیب‌پذیر هستند، اما این دلیل نمی‌شود اینترنت را قطع کنیم. مسدودسازی اینترنت، باید پاسخگو داشته باشد.»
او از ثبت بیش از ۵۷۰۰ حمله سایبری طی ۲۴ ساعت خبر داد، اما تأکید کرد که مشکل اصلی ضعف تجهیزات و مهاجرت نیرو‌های متخصص است، نه باز بودن اینترنت.
با این حال، در همین همایش، امیر سیاح از مرکز ملی فضای مجازی، از کلید خوردن طرح «اینترنت طبقاتی» خبر داد. او اعلام کرد برخی کسبوکارها دسترسی ویژه به اینترنت پیدا کرده‌اند. طرحی که فعالان دیجیتال آن را ناعادلانه و خطرناک می‌دانند.
واقعا کت تن کیست؟
رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کسب‌وکار‌های مجازی با لحنی انتقادی گفته «ما هنوز نمی‌دانیم کت اینترنت تن کیست! هر نهادی می‌گوید مسئول اختلال نیست، اما اختلال پابرجاست. ما از جنگ با اسرائیل عبور کردیم، اما جنگ با تصمیم‌های لحظه‌ای ادامه دارد.»
فعالان دیجیتال، از جمله بیش از ۳۰ هزار نفر از برنامه‌نویسان، در کارزاری اعلام کرده‌اند که حتی در صورت ارائه اینترنت بدون فیلتر فقط برای آنها، آن را نمی‌پذیرند. حامد بیدی، از مدیران این کمپین گفت: «ما اینترنت آزاد برای همه می‌خواهیم، نه رانت اینترنتی برای بعضی‌ها.»
در این میان، کاربران عادی هم در هفته‌های اخیر از اختلال GPS، کندی اینترنت، مسدود بودن دسترسی به خدمات پایه‌ای و ناپایداری اپلیکیشن‌ها گلایه کرده‌اند؛ وضعیتی که نه‌تنها هزینه اقتصادی، بلکه بحران اعتماد عمومی را نیز به‌همراه دارد.
در روز‌هایی که اقتصاد دیجیتال ایران به بن‌بست نزدیک شده، تضاد گفتار و رفتار نهاد‌های تصمیم‌گیر در حوزه اینترنت، نه‌تنها کمکی به حل بحران نمی‌کند، بلکه وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند. در غیاب شفافیت و پاسخگویی، این پرسش همچنان پابرجاست: واقعاً کت اینترنت تن کیست؟
تقلیل یک مطالبه جدی به مجادلات جناحی
در حالی که افکار عمومی درگیر اختلال‌های مکرر اینترنت است، برخی جریان‌های رسانه‌ای و سیاسی مطالبات در این زمینه را نه مسئله‌ای اجتماعی یا زیربنایی، بلکه بستری برای «سهم‌خواهی سیاسی» و «جدل جناحی» معرفی می‌کنند!
مثلا روزنامه فرهیختگان با انتقاد از مطالبات سیاسی پس از جنگ، از جمله درخواست برای آزادی زندانیان یا تغییرات ساختاری، هشدار داده که این رویکرد‌ها باعث انحراف از دشمن اصلی و ایجاد شکاف در داخل کشور می‌شود. این روزنامه اصولگرا بخشی از فضای انتقادی پیرامون محدودیت اینترنت و عملکرد دولت در این حوزه را نیز در راستای همین سهم‌خواهی سیاسی ارزیابی کرده و نوشته است: «سخنگوی دولت در موضعی عجیب، حمله اسرائیل را کمک به منتقدان فیلترینگ می‌داند… و می‌گوید که شرایط جنگ دست مخالفان را در این رابطه به خوبی پر کرده است». این در حالی است که تجربه عمومی مردم چیز دیگری می‌گوید: اختلال گسترده در GPS، مسدود شدن درگاه‌های پرداخت، ناپایداری پلتفرم‌ها و سردرگمی در اطلاع‌رسانی، آن هم در میانه یک بحران امنیتی، نه تنها ربطی به جدل جناحی ندارد، بلکه مستقیماً زندگی روزمره میلیون‌ها نفر را مختل کرده است.
به بیان دیگر، برخلاف دیدگاه روزنامه فرهیختگان که اعتراض به اختلال در اینترنت را در حاشیه‌ای از جنگ و دعوای سیاسی می‌بیند، آنچه در کف جامعه جریان دارد، یک بحران واقعی در زیرساختی حیاتی است؛ بحرانی که هنوز هم کسی به‌درستی مسئولیت آن را نمی‌پذیرد و هنوز، همان‌طور که رئیس اتحادیه کسب‌وکار‌های مجازی گفته: «نمی‌دانیم کت اینترنت تن کیست!»
source