رویداد۲۴| فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، انتظارات بازار‌های مالی ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. معامله‌گران ارز و طلا در روز‌های اخیر با احتیاط و همزمان با هجوم تقاضا، نشانه‌های آغاز یک موج جدید افزایشی را در بازار ثبت کرده‌اند؛ موجی که به گفته برخی تحلیلگران، می‌تواند نرخ دلار را تا محدوده ۱۶۵ هزار تومان هم برساند.

مکانیزم ماشه؛ سیگنال سیاسی، ضربه روانی به اقتصاد

بازار ارز در ایران همواره به شدت نسبت به تحولات سیاسی و سیگنال‌های بین‌المللی حساس است. بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، علاوه بر آثار واقعی در تجارت و تبادلات مالی، از جنبه روانی نیز محرک قوی برای افزایش تقاضای سفته‌بازی است. فعالان بازار می‌گویند حتی قبل از اجرای کامل تحریم‌ها، صرف اعلام آن، جریان نقدینگی به سمت دلار و طلا را تشدید کرده و انتظارات تورمی را بالا برده است.

دلار و طلا؛ مقصد امن سرمایه‌های نگران

کارشناسان می‌گویند در شرایطی که نااطمینانی سیاسی و اقتصادی افزایش پیدا می‌کند، سرمایه‌ها به سمت دارایی‌های نقدشونده و کم‌ریسک حرکت می‌کنند. طلا و ارز، به‌ویژه دلار، دوباره به پناهگاه‌های امن سرمایه‌های سرگردان تبدیل شده‌اند. طی هفته گذشته، نرخ ارز در مسیر صعودی آرام، اما پیوسته قرار گرفته و بازار طلا نیز به تبع آن با رشد تقاضا مواجه بوده است.

بازار طلا زیر ذره‌بین؛ سکه و انس جهانی در مدار صعود

امروز شنبه ۸ شهریورماه ۱۴۰۴، هر گرم طلای ۱۸ عیار با قیمت ۸ میلیون و ۳۴۳ هزار تومان و هر گرم طلای ۲۴ عیار ۱۱ میلیون و ۱۲۴ هزار تومان معامله شد. همچنین هر انس جهانی طلا به ۳ هزار و ۴۰۸ دلار رسید.

در بازار سکه نیز، سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با قیمت ۹۳ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان و طرح قدیم با ۸۴ میلیون و ۶۸۰ هزار تومان مبادله شد. نیم سکه ۴۹ میلیون و ۵۶۰ هزار تومان و ربع سکه نیز ۲۸ میلیون و ۸۶۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شد.

تحلیلگران می‌گویند با توجه به روند صعودی انس جهانی و نرخ دلار داخلی، احتمال رشد دوباره قیمت طلا و سکه در هفته‌های آینده وجود دارد؛ مگر آنکه تحولی مثبت در حوزه سیاست خارجی یا سیگنالی قوی برای کاهش انتظارات تورمی به بازار مخابره شود.

سناریو‌های پیش رو: مهار یا جهش جدید؟

دو سناریوی اصلی مقابل اقتصاد ایران قرار دارد:

۱. سناریوی کنترل: اگر دولت بتواند با تزریق هدفمند ارز، ایجاد ثبات روانی در بازار و شفاف‌سازی سیاست‌های ارزی، انتظارات تورمی را مهار کند، شوک مکانیزم ماشه ممکن است در حد نوسان‌های مقطعی باقی بماند.

۲. سناریوی جهش: در صورت طولانی شدن ابهام سیاسی، افزایش فشار تحریمی و ضعف ابزار‌های کنترلی، احتمال جهش شدید نرخ ارز و اثرگذاری زنجیره‌ای آن بر تورم، قیمت کالا‌ها و خدمات، و حتی رکود سرمایه‌گذاری وجود دارد.

پیام روشن بازار: ریسک‌های بزرگ، تصمیم‌های سخت

بازار در روز‌های اخیر پیامی آشکار به سیاستگذاران داده است: ریسک‌های بزرگ نیازمند تصمیم‌های سخت و فوری‌اند. ادامه وضعیت فعلی، می‌تواند موج‌های تورمی و رکودی را همزمان فعال کند؛ وضعیتی که به گفته برخی اقتصاددانان، اگر به‌سرعت مدیریت نشود، سفره مردم را بیش از پیش کوچک خواهد کرد.