با توجه به ظرفیتهای قانونی مبنی بر حفظ اراضی کشاورزی و واگذاری زمین به صورت اجاره ۹۹ ساله به مردم، نه تنها زمینه تأمین مسکن مردم فراهم خواهد شد، بلکه اراضی کشاورزی و محیط زیست نیز حفظ و از تخریب آن جلوگیری میشود، بنابراین با استمرار طرح نهضت ملی مسکن از طریق واگذاری حق بهرهبرداری زمین به مردم، حفاظت از محیط زیست و زمینهای کشاورزی تسهیل میشود.
طرح نهضت ملی مسکن، حلقه مفقوده سیاستهای حفظ محیط زیست و زمینهای کشاورزی است. با الحاق مدیریتشده زمینهای تأییدشده در مناطق مختلف کشور، افراد به جای تصرف، از مجرای قانونی زمین دریافت خواهند کرد، بنابراین انگیزه افراد بومی یا سودجو برای تصرف اراضی ملی یا تغییر کاربری غیرمجاز اراضی کشاورزی کاسته خواهد شد. جنگل آمازون به عنوان بزرگترین جنگل بارانی جهان با مساحت بالغ بر ۶۷۰میلیون هکتار، همواره با مشکل اساسی جنگلزدایی مواجه بوده، بهنحویکه از سال ۱۹۷۸ تا ۲۰۱۷، بیش از ۷۵میلیون هکتار از آمازون ویران شده است.
از اساسیترین دلایل جنگلزدایی میتوان به چهار عامل دامداری، توسعه زیربنایی، سدسازی و کشاورزیهای کوچکمقیاس اشاره کرد. دولتها به خصوص دولت برزیل برای کاهش این معضل چهار راهکار ۱) واگذاری حق بهرهبرداری زمین به مردم بومی ۲) افزایش نظارت بر جنگلها ۳) توسعه و اصلاح قوانین و مقررات و ۴) تعیین مناطق حفاظتشده را در دستور کار خود قرار دادهاند.
حفاظت ۷ برابری از جنگلهای آمازون با واگذاری حق بهرهبرداری زمین به مردم
از میان راهکارهای فوق هرچند واگذاری حق بهرهبرداری زمین به مردم بومی یک راهکار غیرمستقیم محسوب میشود، اما بر اساس دادههای چندین مطالعه، تأثیر قابلتوجهی بر کاهش جنگلزدایی داشته است، به طوری که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ میزان جنگلزدایی در جنگلهای در اختیار مردم بومی یکدرصد، اما در قسمتهای خارج از اختیار آنها ۷ درصد بوده است، چراکه با افزایش تعلق خاطر مردم به محیط پیرامونی، امکان بهرهمندی از ظرفیتهای مردمی افزایش یافته و پیادهسازی قوانین و مقررات مربوط را تسهیل کرده است.
ضرورت بهرهمندی از سیاست واگذاری حق بهرهبرداری زمین به مردم در کشور
در ایران هرچند راهکارهای سهگانه ۱) تعیین مناطق حفاظتشده
۲) افزایش نظارت بر جنگلها و ۳) توسعه و اصلاح قوانین و مقررات به طور نسبی در حال پیگیری هستند، اما به موفقیت چشمگیری دست نیافتهاند.
بر اساس آمار قوه قضائیه، اکثر پروندههای فعال قضایی با موضوع املاک یا مسائل حول زمین هستند، بنابراین راهکار واگذاری حق بهرهبرداری زمین به مردم اهمیت یافته و نیاز به رسمیت شناختن مردم و واگذاری زمین به آنها ضروری است، از سوی دیگر در صورتی که افراد دارای مالکیت یا حق بهرهبرداری زمین در چارچوب قوانین و مقررات نباشند، تعلقی نیز نسبت به منابع طبیعی یا محیط زیست نخواهند داشت، بنابراین به صورت کنترل نشده و خارج از ضوابط قانونی از آنها بهرهبرداری میکنند یا به تخریب آن میپردازند، بنابراین طرح نهضت ملی مسکن، با الحاق زمین برای طرحهای مسکونی به خصوص در روستاها میتواند بخشی از حلقه مفقوده سیاستهای حفظ اراضی کشاورزی را با تأمین مسکن در چارچوب ضوابط قانونی به خصوص تبصره ۲ ماده ۹ قانون جهش تولید مسکن مبنی بر حفظ اراضی کشاورزی را بر عهده بگیرد، بنابراین در اجرای طرح نهضت ملی مسکن و در راستای اجرای مواد ۷ و ۹ قانون جهش تولید مسکن، با توجه به ظرفیتهای قانونی مبنی بر حفظ اراضی کشاورزی و واگذاری زمین به صورت اجاره ۹۹ ساله به مردم، نه تنها زمینه تأمین مسکن مردم فراهم خواهد شد، بلکه اراضی کشاورزی و محیط زیست نیز حفظ و از تخریب آن جلوگیری میشود.
منبع: براندون وگروفسکی، جنگلزدایی در جنگلهای آمازون، انتشارات اندیشکده بالارد، امریکا، یوتا، ۲۰۱۹
source