آب یک ماده کلیدی برای حیات روی زمین است. تنها ۱ درصد آب روی زمین به‌صورت آب شیرین در دسترس انسان‌ها، گیاهان و حیوانات خشکی است. در دوران تغییر اقلیم، توزیع این ۱ درصد آب شیرین اهمیتی جدید خواهد یافت. یک مطالعه جدید می‌گوید که آب در نیمکره جنوبی در دو دهه گذشته (۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰) سریع‌تر از نیمکره شمالی خشک شده است.

نویسندگان این مقاله می‌گویند دلیل اصلی خشک‌شدن آب نیمکره جنوبی پدیده آب‌وهوایی ال‌نینیو بوده است. این پدیده با دوره تناوب تقریباً دو تا هفت ساله، زمانی رخ می‌دهد که آب شرق اقیانوس آرام از حالت معمول گرم‌تر باشد.

یافته‌های دانشمندان بر پایه داده‌های ماهواره‌ای و اندازه‌گیری جریان‌های رودخانه‌هاست. دانشمندان با این داده‌ها به محاسبه تغییرات آب در دسترس می‌پردازند. آب در دسترس اختلاف میان آبی است که به‌صورت بارش وارد خشکی‌ها شده و آبی که از طریق تبخیر وارد اتمسفر می‌شود.

تحلیل جدید می‌گوید که آب در دسترس در آمریکای جنوبی، بیشتر مناطق آفریقا و مرکز و شمال‌غرب استرالیا کاهش شدیدی خواهد داشت. البته برخی نواحی، مانند بخش‌های جنوبی آمریکای جنوبی، آب بیشتری خواهند داشت.

برعکس، در نیمکره شمالی دسترسی به آب کم‌وبیش متعادل باقی خواهد ماند. یک دلیل این است که حدود ۹۰ درصد جمعیت زمین در نیمکره شمالی زندگی می‌کنند و آثار بزرگی روی منابع آب این نیمه از زمین دارند؛ از طریق آبیاری، سدها و تولید غذا.

اگر آب نیمکره جنوبی خشک شود چه اتفاقی در نیمکره شمالی می‌افتد؟

اگرچه نیمکره جنوبی تنها یک‌چهارم خشکی‌های زمین را در خود دارد (منهای قطب جنوب)، به‌نظر می‌رسد اثر آن روی آب در دسترس روی کل زمین بیشتر از نیمکره شمالی است.

جنگل بارانی آمازون یکی از عوامل اصلی کنترل اقلیم زمین است. خشک‌شدن این جنگل باعث کاهش پوشش گیاهی و افزایش ریسک آتش‌سوزی می‌شود. این اتفاق می‌تواند میلیاردها تن کربنی را که در خاک و گیاهان این جنگل به‌دام افتاده‌اند در اتمسفر آزاد کند.

آمریکای جنوبی یکی از بزرگ‌ترین صادرکننده‌های محصولات کشاورزی در جهان است؛ با محصولاتی نظیر سویا، شکر، گوشت، قهوه و میوه. تغییر در آب در دسترس در این قاره می‌تواند تنش‌های روی سیستم‌های غذایی جهانی را افزایش دهد.

خشک‌شدن آب آفریقا نیز یک چالش جدی است. این قاره عظیم نواحی اقلیمی فراوان و تضادهای اجتماعی-اقتصادی شدیدی دارد. مردم این ناحیه معمولاً منابع مالی لازم برای مهاجرت یا سازگاری با تغییر اقلیم را ندارند.

بسیاری از صادرات مهم این قاره، ازجمله کاساو، قهوه و کاکائو همین حالا نیز به‌علت خشکسالی کاهش یافته‌اند. علاوه بر تأثیر بر سیستم‌های غذایی جهانی، این آسیب‌ها باعث افزایش فقر و گرسنگی در این قاره نیز می‌شوند.

خشکی گیاهان و کاهش پوشش گیاهی در نواحی مرکزی و شمال‌غرب استرالیا می‌تواند باعث افزایش آتش‌سوزی‌ها و فشار روی جمعیت ساکن در این قاره شود. افزایش دما همین حالا نیز فشارها را روی تواحی جنوب‌شرق و جنوب‌غرب این قاره، که تراکم جمعیتی بالاتری دارند، شدت بخشیده است.

خشکی تنش‌های روی زیستگاه‌ها و گونه‌های کلیدی در نیمکره جنوبی را افزایش خواهد داد. این پدیده روی جمعیت‌های انسانی با ظرفیت‌های متفاوت برای سازگاری با تغییر اقلیم و درنهایت روی کل سیستم‌های غذایی انسان‌ها تأثیرگذار خواهد بود. تگرچه نیمکره جنوبی اکثراً اقیانوسی است، اما چیزی که آنجا رخ می‌دهد برای تمام سیاره مهم است.